Leyen, “İnsan hakları ve hukukun üstünlüğüne saygı gösterildiğinin kanıtlanması”nı isterken, Michel, insan haklarının meselesinin müzakere edilemeyeceğini söyledi. Özetle AB yetkililerinin üzerinde durduğu meseleler insan hakları, hukukun üstünlüğü ve adalet oldu.

Ziyaret sırasında öyle bir gelişme oldu ki, bu konuların önüne geçti. Görüşmenin yapıldığı Beştepe’de törenle karşılanan AB’nin iki yetkilisi görüşmelere geçilmeden önce fotoğraf çekiminde AB tarafından “skandal” olarak nitelendiği bir görüntü kameralara yansıdı. 

AB’den iki yetkili vardı, ama ortada iki koltuk vardı. Bir koltuğa Cumhurbaşkanı Erdoğan bir koltuğa ise Michel oturunca bayan misafir Leyen bir süre ayakta beklemek durumunda kaldı.

Leyen’in buna “ehm” diyerek tepki göstermesi ve nereye oturacağını bilemeden bir sürede ayakta kalması tepkileri de beraberinde getirdi. Ardından Leyen ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun karşılıklı koltuklara oturduğu kameralara yansıdı. 

Amerikan Washington Post gazetesi, “Türkiye’nin lideri iki AB başkanıyla bir araya geldi. Aralarındaki kadına sandalye verilmedi” başlığını kullanırken, AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu Eş Başkanı Sergey Lagodinsky de paylaşıma, “Ehm, ‘AB-Türkiye ilişkileri böyle olmaması’ için yeni bir terim” demiş.

Avrupa Parlamentosu’nun Hollandalı üyesi Sophie in ‘t Veld ise Erdoğan’ın geçmişteki fotoğraflarını paylaşarak, “Bu bir tesadüf değildi, kasıtlıydı” yorumunda bulunmuş.

Yorumlar muhtelif… “Utanç verici” bulanda oldu, “diplomatik fiyasko” diyen… Türkiye ise uygulanan protokolde AB tarafının talepleri ve telkinlerinin etkili olduğunu açıkladı.

Sonradan anlaşıldı ki, AB’li yetkililer Leyen ile Michel protokol açısından eşit pozisyondaymış… Protokol kurallarına göre üç eşit koltuk koyulması gerekiyormuş. Cumhurbaşkanlığı protokol görevlileri bunu hesap etmemiş mi, etmemişse gerekli “uyarı” yapılmış mı, bunu bilemiyoruz, ama zaten Türkiye-AB ilişkileri pek sıcak değildi, bir de bu protokol hatasının ilişkilere zarar vermesine müsaade edilmemesi gerekirdi. 

Türkiye demokrasi, insan hak ve hürriyetleri, adalet, hukukun üstünlüğü, din ve vicdan hürriyetini esas alan AB hedefinden asla vazgeçmemelidir. Bu hedefe ulaşmak için de böyle fuzulî konular bu hedefin önüne geçmemeli…

Ocak ayında AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin gündeminin öncelikle konunun AB olduğunu “Türkiye’nin geleceğini Avrupa’da görüyoruz” demişti. Türkiye zaten son yıllarda AB konusunda hep ikircikli bir tavır sergiliyor bu tür yanlış uygulamalar Türkiye’nin AB geleceğini etkilememesine azamî dikkat gösterilmeli…

***

MÜSADEMEYİ EFKÂR

Anayasa Mahkemesi’nin iki iptal kararından sonra Meclis komisyonlarından 9 ay bekletilip genel kurula indirilen tartışmalı “Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yasası” Meclis’ten geçti. Aslında kanun teklif AKP ve MHP’li milletvekillerinin sayısı az çıkınca, teklifin maddelerine geçilmesi muhalefet milletvekillerinin oylarıyla reddedilmişti.  

Meclis Başkanı’nın devreye girip oylamanın tekrar yapılması ile görüşmeler başlamıştı. Tartışmalı geçen görüşmelerde AKP ve MHP’li vekiller bu sefer işi sıkı tutsa da zaman zaman toplantı yeter sayısı bulunamadı. Buna rağmen teklif yasalaştı…

Arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk kez veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında yapılacak. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Millî İstihbarat Teşkilâtı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahallî mülkî idare amirliklerince yapılacak. Yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla Değerlendirme Komisyonu kurulacak. CHP bu kanunu tekrar Anayasa Mahkemesi’ne götürecek, bakalım orada 3. Kez iptal edilip Meclis’e gönderilecek mi?

Bu görüşmeler sırasında enteresan tartışmalar da yapıldı. Bunlardan birisi AKP Grup Başkanvekili Cahit Özkan’ın Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçildikten sonra Meclis İçtüzük değişikliği yapılması gerektiğini söylemesinden sonra yaşandı.

“Meclisin çok daha verimli, hukukî anlamda olması gereken ideal hukukun hayata geçirilmesi noktasında tabiri caizse tabiat kanunlarına yakın bir -ideal anlamında- yasama faaliyeti yapması için de İç Tüzük ihtiyaç olduğu”nu söylemesine İYİ Parti Isparta Milletvekili Aylin Cesur, “Tabiat kanunlarıyla ne alâkası var onu anlayamadım?” diye sorunca “Barika-yı hakikat, müsademeyi efkârdan tezahür eder.” anlayışıyla fikirlerin çatışması ve daha güzel yasalar yapmak anlamında İç Tüzük çalışması yapabiliriz” diyen Özkan’a, bu sefer de Batman Milletvekili Mehmet Ruştu Tiryaki, “Müsademeyi efkâra izin vermiyorsunuz” diyerek karşılık verdi. 

Ardından Özkan, meseleyi izah etmeye de çalışsa da pek anlaşılamadı… Meclis içtüzük tartışması bundan sonra hep gündeme gelecek anlaşılan…

***

 MİLLETVEKİLİ KİM ADINA KONUŞUR?

İkincisi tartışma da milletvekillerinin millet adına konuşup konuşmayacağı konusunda yaşandı. Mersin Milletvekili Rıdvan Turan konuşurken, Kahramanmaraş Milletvekili Mehmet Cihat Sezal, “Millet adına konuşmayın” çıkışında bulundu. Turan, “Ne adına konuşayım, Saray hakkında konuşamıyoruz, kusura bakma senin gibi” diye cevap verirken, Sezal, sataşmasına “Yok konuşmayın. Millet konuşmayı çok iyi bilir” diye devam edince, Turan, “Millet adına konuşacağım, neye geldik buraya” cevabını verdi. 

Konuşma bu minval üzere devam ederken, şu soru akıllara takıldı:

Milletvekili adı üzerinde “milletin vekili”, millet adına konuşabilir mi, yoksa konuşamaz mı? Ya da bazı partilerin milletvekilleri millet adına konuşur, bazı milletvekilleri “millet adına” konuşamaz mı? Hadi çık işin içinden şimdi…