BORÇ STOKU AZALMADI, KATLANDI

Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak: “Türkiye Cumhuriyetinin 2002 yılına kadar toplam borcu 278 milyar TL. 2002’den sonra 80 milyar dolarlık özelleştirme yaptık. Sattık kamu varlığını. Bu durumda borç stokunun azalmasını beklersiniz. Şu anda Türkiye’nin borcu 3 trilyon 175 milyar TL.”

YAP-İŞLET-DEVRET’İ ÖDÜYORUZ

“79 yılda 278 milyar TL borç yapmışsınız. 20 yılda 3 trilyon borç yapmışınız. Üstüne özelleştirme geliri yemişsiniz. Bu para nerede? Diyorlar ki ‘Efendim bu para otobanlarda, yapılan köprülerde.’ Onlar değil, onlar yap-işlet-devret. Daha ödeyeceğiz onların parasını. Ödüyoruz nitekim.”

***

Bu para nerede?

Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2002 yılına kadar toplam borcunun 278 milyar TL olduğunu ifade ederken, “2002’den sonra biz 80 milyar dolarlık özelleştirme yaptık. Sattık kamu varlığını. Bu durumda borç stokunun azalmasını beklersiniz. Şu anda Türkiye’nin borcu 3 trilyon 175 milyar TL. 79 yılda 278 milyar TL borç yapmışsınız. 20 yılda 3 trilyon borç yapmışınız. Üstüne özelleştirme geliri yemişsiniz. Bu para nerede?” diye konuştu. 

İktisat ve Toplum Dergisi Editörü, Ekonomist, Yazar Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak, Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, döviz kuru ve borsada yaşananları değerlendirdi. 

79 YILDA 278 MİLYAR TL; 20 YILDA 3 TRİLYON BORÇ YAPMIŞIZ

Prof. Dr. Çolak, şunları kaydetti: “Geldik Türkiye’ye. 2002 yılında bu ülkenin borcu 278 milyar TL. Bu ülkede her şey var. Ben öğrencilerime diyorum, gidin annenize babanıza sorun, 2002’den önce üniversite, Boğaz’da köprü, otoban var mıymış diye. Vardı. 2002’den sonra biz 80 milyar dolarlık özelleştirme yaptık. Sattık kamu varlığını. Bu durumda neyi beklersiniz. Borç stokunun azalmasını beklersiniz. Şu anda Türkiye’nin borcu 3 trilyon 175 milyar TL. 79 yılda 278 milyar TL borç yapmışınız. Borç, stok bir değişkendir. 20 yılda 3 trilyon borç yapmışınız. Üstüne özelleştirme geliri yemişsiniz. Bir soru soruyorum, bu para nerede? Bu para nerede dediğimiz hemen diyorlar ki ‘Efendim bu para otobanlarda, yapılan köprülerde.’ Onlar değil, onlar yap-işlet-devret. Daha ödeyeceğiz onların parasını. Ödüyoruz nitekim de. Bu para nerede? Bu paranın ekonomiye olumsuz bir etkisinin olacağı kesindi. Bu etkiyi biz hissetmeye başladık. Bir, küresel konjonktür değişti; iki, 2010 anayasası ile Türkiye’nin hukuk devleti kimliğinden çıkıp hem iktisadi hem de diğer alınan kararların denetimsiz olması nedeniyle yapılan yanlışlardan oldu. Türkiye ekonomisinin bu hale gelmesinde sadece iktisat politikalarındaki yanlışlıklar değil, 2010 ve 2017 anayasası sonrası kurumsal yapılanmanın denetim dışı kalması sonrasında oluşan bir olgudur. Türk halkı bu anayasalara evet diyerek esasında bugünkü krizi hem çabuklaşmasını hem derinleşmesini satın aldı. Çuvaldızı önce kendimizi batırıp, niye bu yanlış malı, almamamız gereken niye malı aldık sorusunu sorup ondan sonra oranın üzerine gitmemiz lazım.” 

Borsada neler oluyor?

Borsada son günlerde yaşananların daha önce de yaşandığını ifade eden Çolak, “Borsadaki hızlı yükseliş, arkasından yüzde 14 düşüş… Bunun temel altında yatan neden spekülatörlerin davranış biçimleri. Bazı kağıtlarda, özellikle bankacılık sektöründeki kağıtlara yükleniyorlar. Herhangi bir malın nasıl talebi artar, fiyatı yükselirse borsada bu bankaların hisselerine yüklenilince bunların fiyatları yükseldi. Ortada bir gerçek var, bu spekülatörler borsadan 100 TL değerinde hisse senedi satın aldıklarında 100 TL’yi ödemiyorlar, vadeli işlem yapıyorlar. Dolayısıyla bunun belli bir miktarını karşılayıp geri kalanını teminat üzerinden alım yapıyorlar” dedi. Çolak, ayrıca, “Bazı bankaların hisselerinin 3 katını bulduğunu gördük. Sonra da tersine döndü. Burada kim zarar etti? Burada esas spekülatörler zarar etti, çünkü adı geçen bankalar piyasaya müdahale ettiler. Müdahale edince bu adamlar yükseliş yönündeki kağıtlarını satmak istediğinde; istedikleri fiyattan satamadılar ve zarar ettiler. Bir, spekülatörler kaybetti, bir de küçük yatırımcılar” diye konuştu.

BUNUN ADI KUMARHANEDİR

Çolak, kripto paralarla ilgili olarak da şunları söyledi: “Benim yaşımdaki insanlar, Türkiye’de 1981, 82’deki bankerler krizini yaşamıştı. 1981, 1982 krizinin uluslararası boyutunu şimdi kripto parada yaşıyor. Üstelik sadece Türkiye’de kripto para satın alan değil, dünyanın birçok ülkesinde kripto paralarla ilgili sorun var. Neden inşalar kripto paraya gidiyor? Çünkü çok kısa sürede çok para kazanabilir. Esasında hastalıklı olan nokta da bu. Çalışmaksızın, katma değer yaratmaksızın eğer para kazanabiliyorsanız, büyük iktisatçı Keynes’in borsa için yaptığı tanımlamayı biz kripto para için de yapabiliriz. Bunun adı kumarhanedir. Dolayısıyla kumarhanede kazananlar vardır. Genelde de kumarhanede kumar oynayanlar değil de kasa kazanır.”

Ankara - anka

***

Dolar vurguncuları borsada

Eski Borsa İstanbul Genel Müdürü Dinç, “Dolarda manipülasyon yapan ekip şimdi borsaya girdi” dedi. 

Borsa’da manipülasyon iddiaları, önce sert yükselip ardından çakılan banka hisseleri, devre kesici uygulaması ve önemli ölçüde zararlar eden yatırımcı…Özellikle Halkbank’ın yüzde 50 oranında düşen hisselerini desteklemek için borsada geri alım yapması “spekülatörler kurtarılmak mı isteniyor” sorusunu beraberinde getirdi. Hisselerini zararla elden çıkaran ya da bir umutla tekrar kâr etmeyi bekleyen yatırımcı ise neler olacağını merak ediyor.

independentturkish’in haberine göre, konuyla ilgili olarak konuşan, Eski Borsa İstanbul Genel Müdürü Dinç, “Dolarda manipülasyon yapan ekip şimdi borsaya girdi” dedi. Dinç, piyasada her zaman manipülatörlerin olduğuna değinerek, “Onlar önceden daha ufak hisselerle işlem yaparlardı. Son olayda ise devlet bankalarında bizim bilmediğimiz bir elin devreye girdiğini ve hisseleri yukarı doğru çektiğini anlıyoruz” dedi. Dinç’e göre bu plan, “ekonomiye güven duyulduğu algısını pekiştirmek için kurgulandı” ve “borsaya yatırım çağrısı yapan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati bu operasyonun reklam yüzü olarak kullanıldı.” Sonuçta devlet bankalarının hisselerinin rekor düzeyde yükseldiğini ve birilerinin ciddi paralar kazandığını dile getiren Dinç, “Böyle büyük hareketler yapılırken kaynağın nereden temin edildiği önemlidir. Parmaklar Varlık Fonu’nu işaret ediyor. Ve Varlık Fonu’ndan ya da SPK’dan ‘Bizim bu işte bir dahlimiz yok’ açıklaması gelmiyor. Ama bu yükseliş ilelebet devam etmeyecekti. Tetikleyicinin ne olduğu çok fark etmez, sonuçta hisseler geriye doğru gelmeye başladı” diye konuştu.

Independentturk