Senegal'in başkenti Dakar'ın ara sokaklarında kurulan küçük el tezgahlarında dokunan renk renk, desen desen kumaşlara hem yerel halk hem de turistler yoğun ilgi gösteriyor.
Birçok Afrika ülkesinde olduğu gibi Senegal'de de "pagne tisse" (dokuma peştamal) adı verilen kumaşlardan yapılan giysiler, aksesuarlar ve eşyalar, sosyal statü ve zenginliğin göstergesi olarak kabul ediliyor.
Yaklaşık 30 yıldır bu işi yapan dokuma ustası Kabanta Mama Nanki, bir çok Afrika ülkesinde yaygın olan dokuma peştamallerin, ilk başlarda sadece cenaze merasimlerinde kullanıldığını söyledi.
Ağabeyiyle Gine Bissau'dan Senegal'e gelerek, başkent Dakar'ın Colobane semtinde sokağın bir kenarına kurdukları tezgahta bu kumaşları dokuduklarını anlatan Nanki, "Çıraklıktan yetiştim ve mesleği beraber çalıştığım ağabeyimden öğrendim. Bizler aslında ölmeye yüz tutan bir mesleğin son temsilcileriyiz. Dokuduğumuz bu kumaş, bu coğrafyanın geleneksel kumaşı. Doğum günü, düğün gibi özel günlerde kullanılan kumaşa hem turistlerin hem de bölge halkının ilgisi çok yüksek" dedi.
Güreşçiler uğur getirdiğine inanıyor
Nanki, kumaşta kullanılan renklerle motiflerin, törenlere ve bölgelere göre değiştiğini ifade ederek, sözlerine şöyle devam etti:
"Birçok Afrika ülkesinde kullanılan bu kumaş hem bir geleneğin devamı hem de zenginlik ve statü göstergesi değerli bir kumaş. Düğün töreni için ayrı, doğum töreni için ayrı renk ve motiflerde kumaşlar tercih ediliyor. Ayrıca Afrika kültüründe kumaşla ilgili inanışlar da var. Örneğin kendilerine uğur getirdiğini düşünen güreşçiler karşılaşmalar öncesinde bu kumaşı bellerine bağlıyor ve müsabakalara öyle çıkıyor."
Aynı zamanda Afrikalı ünlü modacıların, dokuma peştamalleri farklı tasarımlarında bolca kullandıklarını, bugünün modasına uygun hale getirdiklerini dile getiren Nanki, kumaşlardan çanta, ayakkabı, şapka, Mobilya gibi eşyalar da yapıldığını ifade etti.
Ustalar, yetiştirecek çırak bulamıyor
Dokuma ustası Nanki, 2 metrelik bir kumaşın yaklaşık 2-3 saatte dokunabildiğini aktararak, şunları kaydetti:
"Dokuduğumuz ürünün süresi aslında motife göre değişkenlik gösteriyor. Fiyat aralığı ise 8-12 bin CFA Frankı (15-25 dolar) arasında değişiyor. Kumaşlarda genellikle keten ipek ipler kullanıyoruz. Eskiden tamamen pamuklu iplerle dokurduk kumaşlarımızı ancak pamuk fabrikası kapatıldığı, üretim durduğu için artık pamuk iplik bulamıyoruz ve kullanamıyoruz."
Dokuma ustası sayısının giderek azaldığına dikkati çeken Nanki, çırak bulmakta zorlandıklarını da vurguladı.
AA