Panama belgelerini ilk görenler arasında yer alan Alman Süddeutsche Zeitung gazetesi editörü Frederik Obermaier, Berlin'de Yabancı Gazeteciler Cemiyeti üyesi gazetecilere dünya gündemini sarsan, tarihin en büyük veri ifşaatıyla ilgili süreci anlattı. 

Obermaier, her şeyin arkadaşı Bastian Obermayer’e gizli bir kaynaktan gelen, “Merhaba, ben John Doe, verilerle ilgilenir misiniz? Memnuniyetle paylaşırım” maili ile başladığını anlatarak bu maili izleyen süreç hakkında şunları kaydetti: 

“Belgelere göz atar atmaz çok zaman alacak bir çalışma içine gireceğimizi, belgelerin küresel bir çalışmayı gerekli kıldığını anladık. Hemen, hem kaynağımızı hem çalışmalarımızı korumak için ne tür önlemler almamız gerektiğini, daha önce internete hiç bağlanmamış bir bilgisayarı nereden bulacağımız gibi konulara kafa yormaya başladık. Güvenli bir oda, alarm düzeneği gibi birçok konuya çözüm aramak zorunda kaldık.” 

Belgeleri inceledikçe kendileri ve ailelerinin güvenliği ile ilgili endişe duymaya başladıklarını anlatan Alman gazeteci, bu nedenle verileri diğer gazetecilerle paylaşma kararı aldıklarını belirtti. 

Obermaier, “Uyuşturucu kaçakçıları, silah tüccarları, Putin’in en yakın arkadaşının isimlerini gördükçe ‘bu bizim, ailemizin güvenliği açısından ne anlama geliyor’ diye düşündük. Bu insanlar için birkaç gazeteciyi susturmak çok da zor değil.. Verilerin diğer gazetecilerle paylaşılmasının önemli olduğu kanaatine vardık. Dünyada 400 gazetecinin bu verilere erişimi var ve bize bir şey olsa diğerleri bunları gün ışığına çıkartacaktır.” diye konuştu.

Kendilerini Almanya’da güvende hissettiklerini ancak diğer bazı ülkelerde, işlerinden atılan, tehdit alan meslektaşları olduğuna dikkati çeken Obermaier, Rusya’daki meslektaşlarının bir süreliğine gizlenmek zorunda kaldıkları ifade etti.

Frederik Obermaier ayrıca Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ile iş birliği yaparak verileri tasnif ettiklerini, farklı ülkelerden gazetecilerle gerçekleştirilen çalışma sayesinde bazı bağlantıların çözülebildiğine işaret ederek, “Biz uluslararası iş birliğinin, bu iş birliğinde de güvenin büyük önem taşıdığı görüşündeyiz.” ifadesini kullandı.

Gizli kaynak kim? 

Obermaier, gizli kaynağın kim olduğunu bilmediklerini söylerken, “Kadın mı erkek mi, bir kişi mi bir grup mu bilmiyoruz. Güvenliği için de çok da fazla irdelemedik.” diye konuştu.

Alman güvenlik ve istihbarat birimlerinden yetkililerin kendileriyle irtibata geçip geçmediği sorusu üzerine Obermaier, “Alman maliye yetkilileri resmi ve gayri resmi yollardan verileri kendilerine vermemizi istedi. Tüm taleplere ‘hayır’ yanıtını verdik. Çünkü kaynağımızı korumak bizim için önem taşıyor. Çünkü veriler üzerinden kaynağa ulaşmak mümkün olabilir.” dedi.

Yeni ifşaat hazırlıkları sürüyor 

Kendilerine ulaşan 2.6 terabitlik verilerin incelenmesine devam edildiğini aktaran Alman gazeteci, “Bu bir sır değil. Bazı konuları zaman darlığı nedeniyle beklemeye almıştık. Üzerinde çalıştığımız, önümüzdeki haftalarda yayınlamaya hazırlandığımız haberler var.” şeklinde konuştu.

Halen henüz kimsenin mercek altına almadığı veriler olduğunu, önümüzdeki aylarda da çalışmaların süreceğini aktaran araştırmacı gazeteci Obermaier, sır perdesi aralanmamış büyük önem taşıyan konulara da odaklanılacağını kaydetti.

Obermaier, bazı bölge ve ülkelere yeterince odaklanılmadığını, bu konularla ilgili partner arayışında olduklarını ifade ederek, “Şimdi kurulacak ekiplerle yeterince odaklanılamayan bölgelere ağırlık verilecek.” dedi. 

Panama belgelerini de Snowden sızdırmış 

İfşaatın bu denli yankı bulacağını beklemediğini kaydeden araştırmacı gazeteci, Panama belgeleri ile ilgili çalışmalarının duyurulması sürecinde, NSA belgelerini sızdıran Edward Snowden kaynaklı öngörülmeyen bir “sızdırma” yaşandığını anlattı.

Obermaier, Panama belgeleri için Snowden ile irtibatta olmadıklarını vurgulayarak, ''Aslında Panama belgeleri planlanandan önce, Snowden’ın, bizim grafiklerin çalışıp çalışmadığını görmek için gizlice testler yaptığımız sayfayı keşfetmesi ve tweet atması nedeniyle duyuldu. Snowden sızdırmış oldu.” ifadesini kullandı.

Panama belgeleri

Süddeutsche Zeitung gazetesi, gizli bir kaynağın ilettiği Panamalı hukuk bürosu  Mossack Fonseca'nın 40 yılı aşkın süredir tuttuğu 11,5 milyon belge üzerindeki çalışmalarına, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ile iş birliğine giderek, 80 farklı ülkedeki 400’ü aşkın gazeteciyi dahil etti.

Belgelerde aralarında 12 devlet başkanı ve 143 politikacının da bulunduğu çok sayıda kişinin, off-shore şirketleri üzerinden vergi kaçakçılığı ve kara para aklama gibi yasa dışı eylemlerde bulunduğu yönünde iddialar yer alıyor. 

Şimdiye kadarki en büyük belge sızıntısı kabul edilen olaya "Panama belgeleri" adı verildi. 

AA