Sahanın uzmanları, çöküşün göstergelerini şöyle sıralar: Krizler; üretimde ani ve hızlı bir daralma, durgunluk, fiyatların anormal yükselmesi, işsizlik oranlarında ciddi yükselişler, sektörel veya genel iflaslar, ücretlerde önemli düşüşler, sermaye piyasalarında çöküşler, para piyasalarının kilitlenmesi. Ayrıca, yüksek enflasyon ve faiz, borcu borçla kapatma, vs...
Bu çöküş; sadece maddi, ekonomik değil; sosyolojik, psikolojik ve hukuki boyutların bir araya gelmesiyle, yani, hak, hürriyet, adalet, demokrasinin yokluğuyla oluşmuştur. Ferdi, ailevi ve toplumsal sağlık ve huzursuzlukları doğurur ve problemi daha da derinleştirir.
Bir taraftan fakr u zaruret içinde kıvranan milyonlarca emekli, dar gelirli ve fakirler, diğer tarafta "Lale Devri" gibi debdebe, şaşa, eğlence ile har vurup harman savuranlar, vergileri çarçur eden iktidar. Tarihte benzer hadiseler yaşanmış ki bunlar şöyle hatırlatılır: “Kut-u layemut derecesinde yaşayan” milyonlar ve “Şu hal, müthiş bir kin, bir ığbirar [gücenme, şeref kırıklığı] verdi.”1
Bu dertten nasıl kurtulabiliriz? Öncelikle, “Ey iman edenler! İnsanlar arasında adalet edin; emaneti, işi ehline verin.”2 gereğince adaleti ihya, işi ehline, uzmanına, liyakatli olana vermek gerekir. Saniyen, “Allah’ın sizin maişetinizin başlıca vesilesi kıldığı mallarınızı, aklı ermeyen kimselerin ellerine vermeyin.”3
Evet, bu hadiseler gösterdi ki, bu iktidar milletin emanetine sahip çıkamamıştır. Bu bakımdan sandıkta ikaz edilmelidir.
Mahcur, ergenlik çağına ulaşmış ve temyiz gücüne sahip olmakla birlikte harcamalarındaki ölçüsüzlük sebebiyle kısıtlı sayılan, mal harcamalarında sınırlandırılan, kısıtlanan kimseye denir... Yani, İslam hukukuna göre, hakları kullanma ehliyetleri yoktur, kısıtlanması gerekir.
Şu hâlde, mahcur olan bu iktidarı seçim sandığında cezalandırmak icap eder.
Ve idareyi raşid, rüşd ehlini, yani, işini ve mallarını uygun biçimde koruyup harcamasını sağlayan ilmî, fikrî, hukuki, idarî olgunluğa ulaşan kişilere teslim etmek: Demokratlara...
Dipnotlar:
1- Mektubat, s. 431.
2- Nisa Suresi: 58.
3- Nisa Suresi: 5.