İtikâf Nedir?

İtikâf, ibadet için ezan okunan ve kamet getirilen bir mescitte, bir camide veya ibadet yapılan bir mabette itikâf niyeti ile ikamet etmekten ibarettir. Bu esnada tövbe istiğfar edilir, Kur’ân okunur, duâ edilir, tesbih çekilir, dinî kitaplar okunur, ilim müzakeresi yapılır.

Kadınlar evlerinin bir odasında itikâfa girebilirler.

Zamanı, içinde bulunduğumuz Ramazan ayının son on günüdür.

Ramazanın son on günü içerisinde itikâfın sünnet-i müekkede olmasının hikmeti, Kadir Gecesi’ni ihya etmektir. Çünkü Kur’ân’ın beyan buyurduğu gibi, bin aydan daha hayırlı1 olması hasebiyle Kadir Gecesi, gecelerin en faziletlisidir. İtikâfın bu geceye rastlamasının feyiz ve sevabı hadsiz ve hesapsızdır.

İtikâfın Şart ve Rükünleri

İtikâfın şart ve rükünleri şunlardır:

1- Niyet yapılmalıdır.

2- Gündüzü oruçlu olmalıdır.

3- İtikâf bir mescitte veya mescit hükmünde bir mabette yapılmalıdır.

4- İtikâfa niyet eden Müslüman olmalı ve dinî emirler hususunda mükellef bulunmalıdır.

İtikâfın En Kısa Süresi

Hanefîlerden İmam Ebû Yusuf’a ve Malikîlere göre itikâfın en az süresi “bir gün”dür. İmam Muhammed ile Hanbelîlere göre itikâfın en az süresi, kişiye bağlı olarak “bir andır”. Şafiîlere göre ise itikâfın en az süresi “Sübhânallah” diyebilecek kadar bir zamandan biraz fazla olmalıdır.

Demek oluyor ki bir Müslüman, Ramazanın son on günü girdiğinde, itikâf niyetiyle, bir mescitte veya bir camide, “bir an” veya “Sübhânallah” demek süresinden daha fazlaca bulunursa, bu sünneti yaşamış olur. Bir diğer ifadeyle, bir Müslüman, Ramazanın son on günü içerisinde bir mescide vakit namazı kılmak için girerken aynı zamanda “vakit namazı kılma süresince” itikâfa niyet etse, namazı kılıp camiden çıkarken bu sünneti ihya etmiş olarak çıkar.

Başka bir ifadeyle, Ramazanın son on günü içinde, istenilen vakitlerde itikâf yapılabilir. Meselâ yalnız gündüzlerde veya bu günlerin belli vakitlerinde itikâfta bulunmaya niyet etmek sahihtir. Bu durumda niyet edilen süre bitince, itikâftan çıkılmış olur.

Meselâ hanımlar evlerinin bir odasında itikâf yapmaya niyet ederlerken süresini de belirtirlerse, süre bitip odadan çıktıklarında itikâf yapmış olarak çıkmış olurlar. Artık normal işlerine dönebilirler.

Erkekler de vakit namazı için bir camiye veya bir mabede girerlerken “namaz süresince itikâfta bulunmaya” diye niyet etmeleri halinde, namaz sonrası camiden çıkarlarken itikâflarını da yapmış olarak çıkıyorlar.

İtikâfın En Uzun Süresi

Ramazan itikâfının en uzun süresi ise, Ramazanın sonuna denk getirmek suretiyle on gündür.

Aralıksız on gün süreyle itikâfta bulunmaya niyet eden birisi şunlara dikkat eder:

1- Bu süre içinde itikâf yaptığı mescitten çıkmaz. Yalnız abdest almak, tuvalete girmek veya ölüm gibi zarurî bir ihtiyacı için çıkar ve hemen geri döner.

2- İtikâf süresince hanımına yaklaşmaz.

GÜNÜN DUÂSI

Ey merhameti sonsuz olan! Ey rahmeti nihayetsiz olan! Ey bağışlamasına sınır olmayan! Ey sınırsız iyilikleri için sonsuz minnet ettiğim Allah’ım! Kusurlarımı affet! Günahlarıma mağfiret buyur! Seyyiatımı bağışla! Hatalarımı ört! Ayıplarımı setreyle! Âmin.

Dipnot: 1- Kadir Sûresi,97/3.