Çorum Sungurlu’dan Nabi Bey: “Yirmi İkinci Söz’ün Mukaddimesinde geçen ellibeş lisan nedir?”
HER ŞEY ALLAH’A ŞEHADET EDİYOR
Mesnevi-i Nuriye’de, âlemin büyük bir kitap olduğunun, bu büyük kitabın her cüz’ünün, bütün yazılarıyla, fasıllarıyla, sayfalarıyla, satırlarıyla, cümleleriyle, harfleriyle, Allah’ın varlığına ve birliğine şehâdet etmekte olduğunun ifade edildiğini dünkü yazımızda belirtmeye çalışmış; bizi Allah’ın varlığına ve birliğine götüren dillerden ve delillerden 23 tanesini zikretmiştik.
Bugün kaldığımız yerden devam edelim:
24-Dağınık, beceriksiz ve bilinçsiz sebeplere verilmeyecek kadar eksiksiz düzenlenen sebebe bağlı düzgün neticeler.
25-Kâinâtın her sayfasında pek büyük bir îtina ve dikkat ile eşyanın nakış nakış işlenmesi.
26-Dilediğini yapma gücüne sahip insan elinin, kendi fiillerinde ancak yüzde bir etkinlik sahibi olması.
27-Sebepler içinden en geniş tercih gücüne sahip olan insanın, en âdi fiillerinde bile yüzde doksan dokuz tasarrufun kendisinden başkasına, Yaratıcısına ait olması.
28-Bütün kâinâtın, Allah’ın bütün isimlerine ayna teşkil etmesi ve şehâdet etmesi.
29-Bütün kâinâtı top yekun ve her şeyi ayrı ayrı saran umûmî ve husûsî hikmetler.
30-Her şeyi umûmî ve husûsî hikmetlerine sevk eden yüksek irade.
31-Her şeyi umûmî ve husûsî hikmetleriyle tayin eden sonsuz ilim.
32-Her şeyi sevk edildiği umûmî ve husûsî hikmetlerde muvaffak kılan yüksek takdir.
33-Her şey için sayısız benzer ihtimaller arasından tek bir tarzın seçilmiş olması.
ŞU ŞEHADETLERE ŞAHİTLİK ETMEYEN VAR MI?
34-Kâinâtın her zerresini, canlıların her ferdini kucaklayan tam ve umûmî inâyet.
35-Her inâyet parçacığının benzersiz bir lütufla sunulması.
36-Her inâyet kucaklamasını eşsiz güzellikle süsleme ve şefkate dönüştürme.
37-Bütün kâinâtı baştan başa kucaklayan merhamet.
38-Geniş merhamet tecellîsi içinde her canlıyı çepeçevre saran husûsî rahmet.
39-Geniş merhameti ve husûsî rahmeti eşsiz nimetlerle sevilen ve aranan hale getirme.
40-Bütün hayat sahiplerini doyuran umûmî rızk.
41-Bütün kâinâtı canlı ve diri tutan umûmî hayat.
42-Allah’ın eşsiz iyiliğinin aynası hükmünde, kâinât yüzündeki geçici iyilikler.
43-Allah’ın benzersiz ve huzur veren güzelliğinin aynası hükmünde, kâinât yüzündeki hüzün verici güzellikler.
44-Hakîkî bir Sevgiliye ve Mahbûb’a işâret eden temiz ve sâdık aşklar.
45-Bütün sırları ve tabiat kanunlarını harekete geçiren yüksek kuvvetler ve cezbeler.
46-Bütün kuvvetlerin kâinâtta her şeyi etkisi ve cezbesi altına alması.
GÖZÜNÜ KAPASAN BİLE GÖREBİLECEĞİN ŞEHADETLER
47-Zerrelerden kürelere her şeyde hükmünü gösteren yüksek bir tasarruf.
48-Bütün canlıların birbirinin ardı sıra hayata gelmeleri. Hayattakilerin bir bir hayattan çekilmeleri.
49-Bütün canlıların her an halden hale uğramaları, değişmeleri, olgunlaşmaları.
50-Canlı cansız bütün varlıkları kasıp kavuran sürekli değişmeler ve başkalaşmalar.
51-Zerrelerden kürelere her şeyi istilâ eden hudûs, yani “sonradan var olma” gerçeği.
52-Bütün cüzleri ve nevileri ile milyarlarca şekil ve vaziyette bulunabilme imkân ve ihtimalini sürekli taşıyan kâinât için şu hazır şeklin seçilip korunması.
53-Fakr u ihtiyaç içindeki varlıkların bütün ihtiyaçlarının münasip vakitlerde hesapsız biçimde görülmesi.
54-Bütün varlıkları halden hale çeviren imkân gerçeği.
55-Her şeyin, kendisi için tayin edilen kemâl noktaya gelmedikçe hareketten durmaması.1
GÜNÜN DUASI
Ey bütün kâinatı tam bir kusursuzluk içinde idare eden Müdebbir! Ey kendisinden yardım isteyenlere inâyetini esirgemeyen Muin! Ey kendisinden medet isteyenlere imdat eden Allah’ım! Medet et; bizi iman-ı tahkike ulaştır! İnayet buyur; kusurlarımızı bağışla! Merhamet et; günahlarımız nedeniyle gazap etme! Âmin.
Dipnotlar:
1-Bediüzzaman, Mesnevî-i Nûriye, s. 49-55