Bugün Yeşilay’ın kuruluş yıldönümü. İlk ismi "Hilâl-i Ahdar" olan bu cemiyet, 5 Mart 1920’de İstanbul’da kuruldu.
Gariptir ki, Yeni Türkiye’nin en sâdık ve cevval Yeşilay taraftarı olan Trabzon mebusu Ali Şükrü Bey de, üç yıl sonraki bir Mart ayında, plânlı bir sûikast sonucu katledildi.
Bu sinsi plânın kurucularına göre onun en büyük suçu, Yeşilay’ın da ana hedeflerinden biri olan zararlı ve sarhoş edici maddelerin yasaklanmasını istemesi ve bunu Meclis’te savunmasıydı.
İstanbul, Yeşilay’ın kurulduğu hengâmede işgal altındaydı. Nitekim, 11 gün sonra Şehzadebaşı Karakolu’na işgal güçleri tarafından yapılan bir baskınla, 3 yıllık fiilî işgal bir “kanlı işgal”e dönüşmüş oldu. Diğer devlet kurumlarının yanı sıra Meclis binasının da işgale kalkışılması sebebiyle, 200 civarındaki mebus İstanbul’u terk etti. Bunların çoğu Anadolu’ya geçerek, Heyet-i Temsiliye’nin de bulunduğu Ankara’da toplanmaya başladı.
İşte, Trabzon mebubu Ali Şükrü Bey de, 23 Nisan 1923’te Ankara’da yeni teşkil olunan Millet Meclisi çatısı altında toplanan İstiklâl kahramanlarından biriydi; hatta kısa süre sonra M. Kemal’in rakibi olarak “İkinci Grub”un lideri konumuna geldi.
* * *
Hakikaten dindar bir vatanperver olan Ali Şükrü Bey, İstanbul'da olduğu gibi Ankara'da da Yeşilay'ın maksadına vargücüyle hizmet etmeye çalıştı.
Meselâ, derhal bir "Men-i Müskirat Kànunu" (Sarhoşluk veren şeylerin önlenmesi) taslağı hazırlayarak Ankara'da henüz yeni (bir ay evvel) kurulan Meclis'in gündemine getirdi.
Mayıs 1920'de Meclis'te görüşülmeye başlanan ve çok sert tartışmalara yol açan bu kànun maddesi, ancak aylar sonra (14 Eylül) kabul edilebildi. O da sadece bir tek oy farkıyla.
Zira, Anadolu'da ölüm-kalım savaşının bütün şiddetiyle hükmettiği o günlerin Meclis'i, adeta tam ortadan ikiye ayrılmış durumdaydı.
Alkolün, yani sarhoşluk veren maddelerin yasaklanmasını isteyen grubun başında Ali Şükrü Bey, buna karşı gelen grubun başında ise M. Kemal geliyordu.
Aralarında çok şiddetli tartışmalar yaşandı. Sonunda bir oy farkla da olsa, Meclis (22. sayı kararıyla) "Men-i Müskirat Kànunu"nu kabul etti.
Gariptir ki, bu kànun büyük bir tesir icra etti. Yasak, ülke genelinde uygulanmaya başlandı. Buna uymayanlar mahkemelere sevk edildi.
Bilvesile, Risâle-i Nur’dan bir iktibas: "Câ-yı dikkattir ki: ...Anadolu Hükümetinin bir emri ile, bütün işret, kumar gibi kebâirler men' edildi." (Bediüzzaman Said Nursî’nin Tulûât isimli eserinden.)
* * *
İçki yasağını kànunlaştırmada en etkili rolü oynayan Ali Şükrü Bey, Çankaya Köşkü Muhafız Alayı Komutanı Topal Osman tarafından 23 Mart 1923'te canice öldürülerek katledildi.
9 Nisan 1924’te ise, üç yıl evvel kabul edilen "içki yasağı kànunu" iptal edilerek yürürlükten kaldırıldı.
11 Aralık 1924'te ise, bu kànun kapsamında cezaya çarptırılanlar için özel bir af kànunu çıkartıldı ve bütün suçlular serbest bırakıldı.
.jpg)
Yeni Türkiye’nin ilk kurbanlarından Trabzon Mebusu Ali Şükrü Bey, içki yasağını savunduğu ve Lozan’da taviz verilmesine karşı çıktığı için, 27 Mart 1923’te plânlı bir şekilde katledildi.
@salihoglulatif: Hem Hz. Mehdi'yi sever görünüp, hem Süyanî Deccal'i sevmek; bu ikisi bir arada mümkün değil... Mümkün ve muhtemel olan şey: Böylelerinin çok fenâ aldatıcı ve birer yalancı sahtekâr olduğu...