Muhtelif sebep ve bahanelerle Demokrat Partiden ayrılan ve bir kısmı ihraç edilen milletvekilleri, 20 Aralık 1955’te Hürriyet Partisini (HP) kurdular.

Muhalefetteki Halk Partisinin (CHP) el altından desteklemiş olduğu HP, zaman içinde yekûnu 28’i bulan üye sayısı ile, aynı gün içinde Meclis’te ayrıca grup kurarak, yıkıcı bir muhalefet örneğini sergilemeye başladı.

Ne aciptir ki, 1948’de Fevzi Paşanın fahrî başkanlığında kurulan Millet Partisinin (MP) Meclis’te grup kurması da aynı şekilde ve aynı sayı (28) ile gerçekleşmiş idi.

Evet, gerek 1948’deki MP’nin ve gerekse 1955’teki HP’nin Meclis grubunda yer alan milletvekillerinin yekûnu 28 olup, bunların tamamı Demokrat Partiden istifa sonucu transfer edilen üyelerden müteşekkil idi.

Hürriyetçiler’in yalan yere yemini ile müflis âkıbetleri

İsmet Paşanın siyasî manevrası sonucu ikinci kez bölünmek ve çökertilmek istenen Demokrat Parti, Allah’tan ki milletin gönlünde taht kurmasıyla ayakta kalmaya devam etti. Ancak, her iki bölünme hadisesinde de ciddi sarsıntılar yaşandı.

Zira, DP’den ayrılanlar, hem sûret-i haktan görünmeyi başarabiliyorlar, hem de “Demokrat Partiden daha demokrat” bir görüntü vermeyi ihmal etmiyorlar.

İşte bunun bir delili, Hürriyetçiler’in kamuoyu ile de paylaştıkları şu yemin metnidir: "Biz Hürriyet Partililer, demokrasi ve hürriyet rejimine sadık kalacağımıza, insan hakları ve demokratik müesseselere saygı göstereceğimize, vatandaşlar arasında parti farkı gözetmeyerek memleket ve millet menfaatlerini parti menfaatlerinin daima üstünde tutacağımıza, iktidarı muhafaza için hürriyetleri tahdit (sınırlama) ve tahrip (yıkma) yollarına asla sapmayacağımıza, tarih ve Türk milleti önünde and içeriz."

* * *

1950 ve 54 seçimlerini kaybeden Halk Partisi, normal seçim yoluyla, kolay kolay bir daha iktidar yüzü göremeyeceğini düşünüyordu. Zira, onun çeyrek asırlık şeflik devrinde maddî-mânevî büyük yaralar alan bu millet, kendi iradesiyle onu iktidara getirmek istemediği anlaşılmış durumdaydı.

Bu fecî durum karşısında bir çıkış yolu arayan Halk Partisi, 1954 yılı hezimetinin ardından, iktidardaki Demokrat Partinin içini karıştırmaya yöneldi.

1955'te, Meclis'te "basın hakları"nın görüşüldüğü bir oturumda, şiddetli münakaşalar yaşandı. Demokrat Partinin hariçten çengel atılmış bazı milletvekilleri, muhalefetle ağız birliği yaparak, kendi partilerini yerden yere vuran konuşmalar yaptılar. Bir süre sonra, partilerinden ayrılan ve bir kısmı ihraç edilen bu üyeler, yeni bir siyasî teşekkül kurmaya yöneldiler ve CHP'nin de desteğiyle Hürriyet Partisini kurdular.

İşte, tamamı DP'den ayrılarak Meclis'te grup kuran HP'nin önemli bazı isimleri: F. Lütfi Karaosmanoğlu, Turan Güneş, İbrahim Öktem, Cihat Baban, Fethi Çelikbaş, Ekrem Alican, Raif Aybar, Enver Güreli, Kasım Küfrevi, E. Hayri Üstündağ, Ziyat Ebüzziya.

O günlerde, Nadir Nadi'nin sahibi olduğu Cumhuriyet gazetesi de, bu partinin çıkışına ve özellikle 1957 seçimlerindeki faaliyetlerine büyük destek verdi. Nadir Nadi, ayrıca Ankara'da çıkarmış olduğu Yeni Gün isimli gazetesini de HP'nin yayın organı haline getirdi.

* * *

1957 yılı Ekim ayı sonlarında yapılan genel seçimlere dört parti katıldı. Sonuçlar, milletvekili sayısı itibariyle şu şekilde tecelli etti: Millet Partisinin devamı olarak kurulan CMP 4, Demokratlardan ayrılan Hürriyet Partisi 4, Halk Partisi 178 ve Demokrat Parti 424. (HP, sadece Fethi Çelikbaş'ın memleketi olan Burdur seçimlerini kazandı ve bu ilin 4 milletvekilini de almış oldu.)

Bu seçimlerde umduğunu bulamayan ve büyük hayal kırıklığı yaşayan Hürriyet Partisi, siyasî hayatını sürdüremedi. 28 Kasım'da toplanan parti kongresi, kendi kendini fesih ve bütün malvarlığıyla birlikte CHP'ye katılma kararı aldı.

Böylelikle, bu partinin ne maksatla kurulmuş olduğu da kendiliğinden anlaşılır hale gelmiş oldu.

KISA KISA NOTLAR

1) HP'nin önde gelen siyasîlerinden biri olan Turan Güneş, 1974 koalisyon hükümetinde Bülent Ecevit'in Dışişleri Bakanlığını yaptı. Ekrem Alican ise, 1961'de YTP'nin başına geçerek Demokratlara olan muhalefetini devam ettirdi.

2) HP’nin kurulduğu aynı gün, Eskişehir’de hafif bir deprem oldu. 20 Şubat 1956'da, yani tam tamına iki ay sonra ise, aynı bölgede 6.4 büyüklüğünde yıkıcı bir deprem meydana geldi.

3) Üstad Bediüzzaman’ın, Emirdağ’da hasta haliyle sandık başına gittiği ve özellikle HP’nin istismarına karşı oyunu alenen DP lehinde kullandığı seçim, işte bu seçimdir.

@salihoglulatif: Ölüm, en büyük bir nasihatçıdır.

Çoğu kimse kondurmuyor; ama,

Hiç çaresi yok; alaküllihâl öleceğiz.

"Allah rahmet etsin....biriydi" denilince,

Noktalı yere ne yazılmasını istiyorsak,

Dünyada aynen öyle yaşamalıyız.