Köprü’deki başkanlık konulu makalesinden tanıdığımız Prof. Dr. Emre Bağce, referandumda oylanacak anayasa değişikliği teklifini tek tek 63 madde halinde açıklayarak twitter hesabından paylaştı.
Bunları köşemize alıyoruz. Yorumu bilâhare.
1. Milletvekili sayısı 550’ten 600’e çıkarılıyor (m. 2).
2. Milletvekili seçilme yaşı 25’ten 18’e indiriliyor (m. 3).
3. Mevcut durumda, Meclis seçimleri 4 yılda bir, Cumhurbaşkanı seçimi 5 yılda bir farklı zamanlarda yapılıyor.
4. Teklifte Meclis ve Başkan seçimleri aynı güne getiriliyor (m. 4).
5. Meclisin seçimin yenilenmesine karar verebilme yetkisi değiştiriliyor (m. 4 ve 11)
6. Mevcut durumda cumhurbaşkanı seçimlerden sonra 45 gün içinde hükümet kurulamazsa seçimi yenileme kararı verebilir.
7. Teklifte, başkan sebep göstermeden dilediği zaman Meclis seçimlerinin yenilenmesine karar verebilir (Teklif m. 12)
8. Mevcut durumda Meclis basit çoğunlukla Meclis seçimlerini yenileme kararı verebilir.
9. Teklifte Meclis ancak üye tamsayısının 5’te 3 çoğunluğuyla (360 milletvekili) seçimlerin yenilenmesine karar verebilir (m. 12).
10. Meclisin hükümeti güvenoyuyla denetlemesi kaldırılıyor (m. 6).
11. Meclisin Bakanlar Kuruluna KHK çıkarma yetkisi verme yetkisi kaldırılıyor (m. 6).
12. TBMM’nin bakanlıkların çalışmasına dair bilgi edinme ve denetim yolları başlığı kaldırılıyor.
13. Milletvekillerinin bakanlara sözlü soru sorması kaldırılıyor (m. 6).
14. Meclisin Bakanlar Kurulu veya bir bakan hakkında gensoru önergesi vermesi (güven oylaması talebi) kaldırılıyor. (m. 6)
15. Mevcut durumda, milletvekilleri yürütmenin başı olan başbakana sözlü veya yazılı soru sorabiliyor.
16. Teklifte, yürütmenin başı olacak olan başkana soru sorulamıyor; ancak yardımcı ve bakanlarına yazılı sorulabiliyor (m. 7).
17. Suç işlediği iddia edilen bakanlarla ilgili Meclis soruşturması açılması zorlaşıyor.
18. Mevcut durumda, başbakan veya bakanlar hakkında 55 milletvekili soruşturma önergesi verebilir (Üye tam sayısının 1/10’u) (Anayasa m. 100).
19. Mevcut durumda, başbakan veya bakanlarla ilgili Meclis soruşturma önergesi basit çoğunlukla gündeme alınır.
20. Mevcut durumda, salt çoğunluk ile (276 oy) suçlanan başbakan veya bakan Yüce Divana gönderilebilir (Anayasa m. 100).
21. Teklifte, suçlanan başkan yardımcısı ve bakanlar hakkında Meclisin salt çoğunluğu ile (301 milletvekili) soruşturma önergesi verilebilir.
22. Başkan yardımcısı veya bakanlara dair soruşturma önergesinin gündeme alınabilmesi için Meclisin 3/5’inin (360 milletvekili) oyu gerekir.
23. Suç işlediği iddia edilen başkan yardımcıları ve bakanlar 400 milletvekilinin oyu ile Yüce Divana gönderilebilir (m. 10).
Yarın devam edelim.