Hâlık-ı Kâinat’ın (cc) bir hediyesi olarak ikram edilen ceviz; yaprak, gövde, meyve ve tohumlarıyla zengin değerleri bilindiğinden, insanlar tarafından uygun iklim şartlarında, ekonomik kaynak teşkil edecek miktarlarda yetiştirilmektedir. İnsanların büyük çoğunluğunun çerez olarak değerlendirdiği ve yeteri kadar tüketemediği ceviz nimeti, bir çerez çeşidi olmayıp, tamamen İlâhî terkipte mu’cize bir san’at harikasıdır. Ekonomik sebeplerden dolayı, sofralarımızda hak ettiği yerde bulundurulamayan cevizin, insan sağlığına olan faydalarını gözden geçirerek, sincapların bile değerini bildiği, sert kabuklarla ambalajlanarak, harika vitamin, mineral ve yağlarının depolandığı cevizin iç dünyasındaki sırlarını açıklamaya gayret edeceğiz. 

Ceviz iç ve dış yapısıyla, anatomik olarak kafatası ve insan beynine benzerliğinden dolayı, birçok kültürde beyin güçlendirici gıda olarak kullanılmaktadır. Sert kabuğunun açılmasıyla, iki beyin yarım küresi görüntüsü, değerine işaret etmektedir. Cevizin ihtiva ettiği değerli omega-3, antioksidan maddeler, B1, B6, E, folik asit vitaminleri ile fosfor, magnezyum ve bakır gibi mineraller açısından zengindir. “Dünya Gıda ve İlâç Birliği (FDA), son yayınlarından birinde, günde bir avuç ceviz yemenin (yaklaşık 3 adet), kandaki zararlı yağları ve kötü kolesterolü (LDL) düşürür, iyi kolesterolü (HDL) arttırarak, kalp ve damar sağlığını koruduğunu onayladığını bildirdi ve dünya basınına şöyle yansıtıldı: “FDA diyor ki; CEVİZ İLÂÇ! Evet cevizdeki ilâç yağlar ve güçlü antioksidan maddeler, damarların oksitlenmesini de engelliyor ki, sağlıklı kan damarları ve bunun sonucu olan sağlıklı kan dolaşımı ve cevizin ENDOTEL adı verilen damar iç yüzeyini koruyucu etkisi de gösterilmiştir. Damar iç yüzeyinin korunması demek, sağlıklı bir kan akışı anlamına geliyor ki, bütün organların sağlıklı olabilmesi için yegâne şart.”1 Beyin ve bağışıklık sisteminin sağlığı için gerekli olan yağ asitleri ve hormon yapımındaki temel biyokimyasallar da bu küçücük cevizin, hayat ve sıhhat desteğine yüklenmiştir. 

Vücudun sağlıklı bir şekilde fonksiyonlarını sürdürebilmesi için gerekli olduğu halde, organizmanın üretemediği ve dışarıdan alınması zorunlu olan önemli yağ asidi ve yüksek değerde bir antioksidan olan omega-3, cevizde bol miktarda bulunmaktadır. “Pharmaceutical Biology dergisinin Haziran 2011 sayısında yayınlanan bir çalışmada ise, cevizin güçlü antioksidan etkinliğinin yanı sıra kanser hücrelerinin üremelerini yavaşlatıcı (anti proliferatif) etkisi de olduğu gösterildi. Cevizin içindeki bir aktif kimyevî bileşiğin, insan kalınbağırsak kanseri hücrelerini, patolojide ‘APOPİTOZİS’ diye adlandırdığımız hücre ölümüne yönelttiği belirlendi. Bu anlamda CEVİZ, HER KANSER HASTASININ SOFRASINDA OLMASI GEREKEN ZARARSIZ, AMA BİR O KADAR DA GÜÇLÜ BİR YARDIMCI. Cevizin yalnızca kendisi değil, ağacının da yaprakları faydalıdır. Yapılan analizde yapraklardaki zengin kimyevîler, hücresel çalışmalarda gösterilmiş, kanserle savaşçı etkileri mevcut. Eğer hem kanser hem de şeker hastasıysanız, yeşil çayınıza bir tatlı kaşığı kurutulmuş ceviz yaprağı eklemenizde fayda var. Karaciğeri oluşabilecek hasarlardan koruyucu etkisi, laboratuvar deneylerinde belirlenmiştir. Vücudun yenilenme ve tamiriyle ilgili beyinden MELATONİN denen, vücudun uyarıcı saatini tanzim edici bir hormon salgılanır. Bu madde rahat ve kesintisiz uyku sağlıyor, uyku esnasında o gün yıpranan bütün organlarımızı tamir ediyor. İşte bu mu’cizevî uyku hormonu, hem de en biyoaktif formuyla cevizde bolca bulunuyor. Özetle akşam yemeğinden sonra yiyeceğiniz birkaç adet ceviz, o gece daha rahat uykuya dalmanıza da yardım eder.”2 Ehl-i tabiatın kulakları ibret almaları için de çınlasın!  

Kalp sağlığı risklerini en düşük seviyelerde tutabilmenin en önemli faktörleri, düşük kolesterol diyetleridir. Yapılan araştırmalar “200 deneği ihtiva eden klinik müdahale deneyleri, ceviz tüketiminin kolesterolü düşürdüğünü ve koroner kalp hastalıkları riskini azalttığını belirlemiştir. Fransa’da 793 denek üzerinde yürütülen bir çalışma ceviz tüketiminin kan HDL kolesterolünü (sağlıklı tip) yükselttiğini belirlemiştir. Sekiz hafta boyunca, günde 20 gram cevizle beslenen 52 deneği kapsayan bir durum kontrol çalışması HDL kolesterollerinde artış ve trigliseritlerinde düşüş gözlemlemiştir.”3 Günlük beslenmelerine ceviz tüketimini ilâve edenlerde iltihapları önleme etkisi, kan basıncı riskini (yüksek tansiyon) düşürme ve göğüs hastalıklarında koruyucu desteği tesbit edilmiştir. 

Cevizin beslenmede ve beyin fonksiyonları için de, yeri doldurulamayacak bir nimettir. “Cevizlerin öne çıkan en önemli beslenme karekteristiği, beyni ve sinir sistemini beslemek ve desteklemek olarak gösterilebilir. Cevizler bütün vücut sağlığını bozan diğer bitkisel besinlerin zararını önleyen bir GIDA ECZAHANESİ olarak da dikkate alınabilir. Cevizin antiaging yani yaşlanmayı yavaşlatma gibi bir özelliği vardır. İhtiva ettiği MELATONİN insanı OKUMAYA ÇOK İSTEKLİ YAPAR. Cevizin Alzheimer hastalığını, yaşlı hastalarda bunaklığın (senil demans) diğer formlarını da önlediği ve tedavi ettiği görüldü. Beyin hücrelerimiz görevlerini sağlıklı olarak yerlerine getirebilmeleri için omega-3 yapısal yağına ihtiyaç duyarlar. Eğer gıdalarla alınan omega-3 yeterli değilse, çok sayıda davranış bozukluğuna, aşırı huysuzluğa ve uyku problemlerine sebep olur.”4  

Yaşlı, genç, hasta ve sağlıklı insanların kaliteli bir hayat performansı kazanabilmeleri için, vazgeçilmez bir GIDA ECZAHANESİ olan cevizin üretimi de tüketimi de, ilgili Bakanlıklar tarafından millî bir gıda ve beslenme politikası çerçevesinde yürütülmesi, millî sağlık politikamıza destek vererek, sağlıklı genç nesillerin yetişmesine de imkân sağlayacaktır. Ceviz alanında uzmanlaşan bir komisyonun, çözümlere katkı sağlayacağına ve büyük faydalara önayak olacağına inanıyoruz. Bu vesileyle ilk teklifimizi de takdim ediyoruz: Gelişme çağındaki öğrencilere, hamile ve emzikli annelere fayda sağlamayan gıdalar yerine, destekleyici gıda olarak, 21 adet kuru üzüm, 3 adet de ceviz desteği başlatılmasıdır. 

SAĞLICAKLA KALIN

Dipnotlar:

1- Dr. Elif GÜVELOĞLU, Kanser İyileşir, s. 299 Hayykitap 2015.

2- Age. s. 301. 

3- Dr. David GROTTO, Hayat Kurtaran 101 Yiyecek, s. 86 Martı Yayıncılık. 

4- Prof. Dr. Seyit Mehmet ŞEN, Ceviz Ye Sağlıklı Yaşa, s. 108 ÜÇM Yayıncılık 2000.