Çünkü ‘devlet kapısı’ eğer millete hizmet niyetiyle olmazsa bir nevi ‘dilencilik’ olarak tarif edilir. Hadis-i  şeriflerde de rızkın onda dokuzunun ticarette olduğunun hatırlatılması her halde bu hikmet sebebiyledir.

Ticarete atılmak isteyen gençlere bu noktada çok çeşitli tavsiyeler yapılıyor. Dünyanın en önemli girişimcileri arasında yer alan yoğurt markası Chobani’nin kurucusu Hamdi Ulukaya da, yeni iş kurmak isteyenlere çeşitli tavsiyelerde bulunmuş. 

Ulukaya, “Girişimcilik, şu dünyada iyilik namına bir şeyler yapabilmenin en etkili yollarından biri. Benim için girişimcilik; insanların dertlerine derman olmanın, onlara daha yaşanır bir hayat sunmak için fırsatlar yaratmanın bir diğer adı. Chobani’yi kurarken elimde, başarının garantili yollarını bana göstersin diye açıp bakabileceğim bir harita yoktu. Ama yaşadıklarımdan çıkardığım birkaç dersin bana faydası dokundu ve şimdi ben de bunları bulduğum her fırsatta kendi yolculuklarına başlayan yeni girişimcilerle paylaşıyorum”  demiş (Hürriyet, 20 Temmuz 2017)

Ulukaya’nın tavsiyelerini özetlemekte fayda var: * Mevlânâ, “Sen yürümeye başlayınca yol kendiliğinden görünür” demiş. (...) Bu yüzden, oturup beklemeyin, yürümeye başlayın, merak etmeyin yol kendiliğinden görünür.

* Her şeyi tek başınıza yapamazsınız, özellikle de belirli bir noktaya geldikten sonra. Bunun imkânı yok. (...)

[Kendi şirketinden bahisle/fç] Chobani’yi kurarken hem de şirketi bugünkü noktaya taşırken, hayatın her alanında güvenebileceğim pek çok insanla birlikte yürüdüm. Her şeyi tek başınıza yapamazsınız, güvenebileceğiniz bir ekip şart.

*Unvanlara ya da karşınızdakinin ne kadar “önemli” olduğuna odaklanmayın. (...) İlk zamanlar konferanslara gidip de girişimcilerin daha insanların gözünün içine bile bakmadan bir unvan ya da önemli bir isim arayışıyla yaka kartlarına baktıklarını görünce çok şaşırmıştım. Berbat bir zihniyet, gerçekten hiç hazzetmiyorum bundan. Size uzun vadede kimin yardım edebileceği hiç belli olmaz. Herkesle konuşun, herkese saygı duyun.

* Size yalnızca iyi günde değil, esas ihtiyaç duyacağınız kötü günlerde de yardımcı olacak insanları arayın.  

Elbette böylelerine çok sık rastlamazsınız, ama o insanlar da yok değil.

* Herkesin takdir ve saygı gördüğü, herkesin kendini evinde hissettiği, kendisi gibi olmaktan çekinmediği bir kültür inşa etmeye çalışın. Yalnızca böylesi doğru olduğu için değil, aynı zamanda böylesi akıllıca olduğu için. 

* Son söz: Bunlar, bir girişimci olarak benim yolda öğrendiklerim. Yola çıkarken hepsini bilmiyordum. Siz de yola çıkın… Bilmediklerinizi yolda öğrenmeye hazır olarak.

Amerika merkezli olarak faaliyet gösteren Chobani şirketinin kurucusu Hamdi Ulukaya’nın özetlemeye çalıştığımız bu tesbitlerinin özünde “ahlâklı tüccar” tarifi yok mu? Ekiple çalışmak ahlâkın da gereği değil  mi? Fikir almak için herkesle konuşmak, herkese saygı duymak da yine ahlâkı icap ettirmez mi?

Evet, bismillah diyerek yola çıkanların yol alması daha kolay olur. Gençler, tecrübelerden süzülmüş  tavsiyelere kulak vermek gerek...