Türkiye, bu derin yarayı mutlak surette tedavi etmek durumunda. 

Eski Millî İstihbarat Teşkilâtı Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş, terörün geldiği nokta itibarıyla dikkate alınması icap eden tesbitlerde bulunmuş. “Oslo Süreci” diye bilinen PKK ile daha önceki diyalog sürecinde ve son açılımı başlatan ilk temaslarda da rol almış olan Öneş, ‘çözüm süreci’nde yapılan yanlışlara dikkat çekmiş. Öner, süreç esnasında PKK’nın silâh yığınağı yapmasını ve durumun idareciler tarafından ‘görülmemesi’ni eleştiriyor.

PKK’da bir ayrışma ortaya çıkaracağı tahmininde bulunan Öneş, terör örgütünün ‘dağ kadrosu’nun hayal ettiği zeminin kötülüğüne dikkat çekerken şöyle demiş: “(Terör örgütü yöneticilerinin hayal ettiği Türkiye) Demokratik gelişmeleri engelleyen ve Türkiye’de bir sanki otoriter yapıyı dâvet eden, sanki bir demokratik sistem dışı yeni bir silâhlı darbe dönemlerini arzulayan, sanki Türkiye’de bir kaos çıkarılarak, kaostan, ölümden kendi çıkarına yani Kandil dağındakilerinin kendi çıkarına bir sonuç elde etme gibi bir durum olarak görüyorum meseleyi.”

Öneş’e Ankara’daki saldırılarda istihbarat zaafı olup olmadığıyla ilgili soru da sorulmuş. Cevap şöyle olmuş: “Şunu objektif şekilde tesbit etmemiz lâzım. Türkiye 30 yıldır bir terör olayı ile karşı karşıya ve sürekliliğe sahip. 50 bine yakın insanımız; polisi, subayı, askeri (...) kaybettik. 100 milyonlarca değer maddî değer kaybımız var. Manevî değerler ayrı. Böylesine tahayyül bile etmek istemediğimiz bir yıkım.

Böylesine bir yıkım karşısında siyaseten eksi notlarımız çok, güvenlik bakımından zafiyetlerimiz çok, istihbaratlarımız bakımından zafiyetlerimiz çok.”

İntihar eylemcilerinin varlığıyla ilgili sorunun cevabı da şöyle: “Cevap vermekte zorlanıyoruz. Çünkü tarihsel bir birikim. (...) Her evde bir cenaze var. (...) Terörist diye dışlamadan, niçin terörist olduğunun cevabını vermek zorundayız.”

2005 yılında emekliye ayrılan (eski) Millî İstihbarat Teşkilâtı Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş’in en can alıcı ve can yakıcı sorusu ise şu: “Yalnız (...) şu soruyu da sormamız lâzım. PKK’nın bu hazırlıkları karşısında gerçekleştirdiği somut durum karşısında böylesine silâh depolanma olayı nasıl gerçekleştirildi. Devlet tarafından kurumları tarafından nasıl görülmedi? Nasıl tesbit edilemedi. Durum bu noktaya nasıl getirildi? Bunun hem hukukî sorumluluğu hem siyasî sorumluluğu olması lâzım. Devlet böylesine bir yapılı ortadan kaldırmak zorundadır, vatandaşını korumak zorundadır, devletin kurumsal yapılarını korumak zorundadır. Ancak bu noktaya gelinişinin de hesabını vermek zorundadır. Demokratik bir ülkede, bir hukuk devletinde bunun da hesabının verilmesi gerekir.” (http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160318_cevat_ones_soylesi)

Devletin silâhlı örgütleri ortada kaldırıp vatandaşın can güvenliğini sağlaması gerektiği tartışmasız bir gerçektir. Fakat durumun bu noktaya nasıl geldiği de elbette tartışılmalıdır. Ve daha önemlisi “Demokratik bir ülkede, bir hukuk devletinde bunun da hesabının verilmesi gerekir.”

Hesap sorma ve hesap vermenin olmadığı bir yerde, adaletin tecelli etmesi mümkün olur mu?

Can yakıcı bu soru henüz cevaplandırılabilmiş değil. Sorular, zihinleri yakmaya devam ediyor.