Bilhassa yakın tarih hakkında yazılanlar çok tartışmalıdır. Meselâ ders kitaplarında Osmanlı Devleti dönemi genellikle kötülenirken ‘Tek Parti Devri’ cilâlanır. Hadiseleri olduğu gibi ortaya koyan ve yorumu, tahlili ve değerlendirmeyi talebeye bıkaran bir anlayış göremeyiz.

Anlaşılan tarih dersleri konusundaki sıkıntı ülkemizle sınırlı değil. Bununla birlikte bizdeki bakış açısının çok daha fazla sıkıntılı olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Türkçesi de yayınlanan “Öğretmenimin Söylediği Yalanlar: Amerikan Tarih Dersi Kitaplarının Yanlış Anlattığı Her Şey” adlı kitabın yazarı Amerikalı sosyolog James W. Loewen, tarihlerindeki en büyük yalanın “Çok büyük bir devlet olarak başladık, gittikçe kendiliğinden daha da büyüdük” ifadesi olduğunu söylemiş.

Kitabıyla ilgili soruları cevaplayan Loewen, Amerikalıların tarihle ilgili bildiklerini sorgulamayı amaç edindiğini ifade etmiş. Amerikalı sosyolog Loewen, “Amerikan devletinin ideolojisi ve politikalarını dayatmak için resmî tarihi kullandığı örneklerden bahsedebilir misiniz?” sorusu üzerine şöyle demiş: “Açıkça söyleyebilirim ki, Amerikan devleti kendi tarihini dayatmıyor. Bizim ders kitaplarımız resmî ve ulusal bir onaydan geçmiyor; şahsî kişiler ile şirketler tarafından yazılıyor ve basılıyor. Bu özellikle ABD, genel olarak kapitalizmle ilgili güzel ve olumlu noktalardan biri. Ancak bana yönetimlerin ve Amerikan devletinin önemli negatif roller üstlendiği örnekler vermeme izin verin.

1960’larda ABD’nin güneyinde yer alan Mississippi’ye gittim. O zamanlar ırk ayrımı tamamen hükmünü sürdürüyordu. Öğretmenlik kariyerime başladığım ve genelde siyah öğrencilerin olduğu Tougaloo College okulunda iç savaşla ilgili sorduğum sorulara öğrencilerin yanlış cevaplar verdiğini görünce, siyah öğretmenlerin de beyazların üstünlüğünü gözeten ders kitaplarını anlattığını fark ettim. Çünkü bu kitapları Mississippi eyaleti bedavaya dağıtıyordu. Biz de öğrenciler ve profesörlerden oluşan bir ekiple yeni bir kitap yazdık, kitabımızın onaylanması için dâvâ açtık ve kazandık. Bütün bu süreç tarihin nasıl bir silâh haline dönüştüğünü gösteriyor.”

Loewen, başka bir örnek daha veriyor: “Amerikan Savunma Bakanlığı neredeyse 30 milyon dolar’ı Vietnam Savaşı’nın 50’nci yılını anmak için harcıyor. Ben de dahil olmak üzere çoğu entelektüel ve akademisyen, bunun doğru gitmeyebileceğini düşünüyor. (...) Vietnam Savaşı şimdiye kadar yaptığımız en aptalca askerî girişimlerden biriydi; siyasî ve ahlâkî açıdan savunulamaz. O yüzden muhalifler haklıydı! Ancak Savunma Bakanlığı’nın bunu kabul edeceğinden şüphe duyuyorum. Bu yüzden çoğumuz öğretmen atölyeleri düzenliyor ve savaşı daha gerçekçi anlatacak kitaplar yazıyoruz.” (Milliyet, 25 Nisan 2015)

Amerikalı sosyolog James W. Loewen, Türkiye ile ilgili bir soru üzerine de “(...) Benim tavsiyem, belki de Türkiye bir kitaba ihtiyaç duyuyordur; ‘Öğretmenimin Bana Türk Tarihiyle İlgili Anlattığı Yalanlar’ adında. Buradan bu başlığı öneriyorum, isteyen herkes kullanabilir!” demiş.

Bunca ‘serbest’liğe rağmen Amerikalı sosyolog ülkesindeki tarih kitaplarından şikâyet ederken, Türkiye’deki eğitimcilerin ve sosyologların bizdeki mevcut eğitim sisteminden ve tarih kitaplarından şikâyetçi olmaması garip değil mi?

Amerikalı sosyolog James W. Loewen’ın tavsiyesine uyulup “Öğretmenimin Bana Türk Tarihiyle İlgili Anlattığı Yalanlar” adlı bir kitabın yazılmasını tarihçilerimizden ya da eğitimcilerimizden bekliyoruz!