“Liseye Geçişte Yeni Sistem Hakkında Rapor” hazırlayan Anadolu Eğitim Sendikası, “Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi” (TEOG) yerine yeni bir sisteme geçileceğinin çok ani olduğuna dikkat çekerek bu zaman diliminin özellikle 8. sınıf öğrencileri ve aileler için sancılı ve kaygılı geçtiğine dikkat çekmiş.

Tabiî ki eğitim sistemindeki dert sadece TEOG imtihanları değil. İlk okuldan başlayarak üniversite eğitimine kadar her seviyede sıkıntılar var. En büyük şikâyetlerden biri de üniversitelerin gerçek hayattan kopuk eğitim verdiği şeklindeki kanaattir. Sanayiden ve ticaretten kopuk bir yüksek öğretim ne ölçüde Türkiye’nin dertlerine çare olabilir?

Adı geçen sendikanın konuyla ilgili hazırladığı raporda, “Sonuçları itibariyle toplumun tamamını etkileyecek olan önemli kararlarda mümkün olduğu kadar geniş katılımlı bir uzlaşma sağlanması, toplumsal barışın tesisi ve demokratik değerlerin genç nesillere aktarımı açısından önemli bir avantaj sağlayacaktır. Eğitim sistemini sınav merkezli bir tartışmanın içine çekmek, eğitimin önceliklerinin göz ardı edilmesi, sorunların çözümüne ilişkin atılacak adımların ötelenmesi, toplumsal ve ekonomik dönüşümün geciktirilmesi anlamına gelir. Eğitim; geleceğe yatırımdır, her yatırımda olduğu gibi bu yatırımdan da verim alınması gerekir. Verimsiz bir işletme nasıl ki iflâs ederse, verimsiz bir eğitim sistemi de aynı şekilde iflâsa mahkûmdur” denilmiş. 

Önemli bir nokta da bu ve benzer değişikliğin aceleye getirilme alışkanlığıdır. Hadi uzmanlara sormadan, konuşmadan ve tartışmadan bir değişiklik yapıldı. Bunun hemen ve her öğrenciye uygulanması doğru olur mu? Bu durum oyun devam ederken kural değiştirmeye benzemez mi?

Sendikanın dikkat çektiği bir nokta da yeni sistemin şikâyet olması halinde iptal edilme ihtimalidir. Geçen yıllarda bir kişinin müracaatı üzerine iptal edilen benzer kararları hatırlamak lâzım. Dolayısıyla her öğrenciyi ilgilendiren böyle kararların bin defa düşünülmesinde fayda vardır.

Eğitim sistemindeki sıkıntılara geçici çareler bulmam mümkündür, ama Türkiye’nin yapması gereken kalıcı çareler bulmak ve onları uygulamak olmalı. Mesele sadece TEOG ya da benzeri imtihanlarla ilgili tartışmalar değildir. Bunlardan çok daha önemli olan okul kitaplarının muhtevasıdır. Hemen her yıl değişen, ama gelişmeyen ders kitaplarıyla öğrencilere faydalı olunabilir mi? Basit gibi gelebilir, ama bir ders kitabında mizah filmlerine konu olan bir yanlış bilginin yer almış olması bize neyi gösterir? “Bu kadar kitap içinde bir iki yanlış bilgi olabilir, mühim değil” diyebilir miyiz?

Okullarda okutulacak kitaplar seçilme aşamasında, yani basılmadan önce kamuoyuna ilân edilemez mi? Çocuklarımızın okuyacağı ders kitaplarını basılmadan önce görme imkânımız olsa, uzmanların bu husustaki değerlendirmelerinden kamuoyunun da haberi olsa çok daha iyi neticeler alınmaz mı?

Eğitimdeki problemler sadece çocuklarımızı değil, hepimizi ve geleceğimizi ilgilendirir. Bu konuda ne kadar hassas olunsa yeridir. Eğitim sisteminin başarısı yetiştirdiği ‘iyi, ahlâklı ve bilgili insan’larla ölçülebilir vesselâm.