Kimse, “Geçen yıllarda reform yaptık, yetmez mi?” dememeli. Evet belli nisbette reform yapıldı, arka arkaya ‘AB’ye uyum paketleri’ açıklandı, ama ihtiyaçlar da yenilendiği için yapılan reformlar yetmedi. Ayrıca yapılması icap eden ve millete de ilân edilen reformların bir kısmı ve belki de büyük kısmı zaten yapılmadı. Türkiye en başta “Kopenhag Kriterleri”ne uyacağını ilân etmemiş miydi? Peki, bu sözler yerine getirildi mi? “Hadi, reform yapılsın” denildiğinde idareciler; “Bize Ankara Kriterleri yeter” diyerek asfalt yol yerine patika yolda ilerlemeyi tercih etti.

Gel zaman, git zaman bu günlere geldik ve Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de “reform yapılmadan olmaz” anlamına gelen haklı tesbitlerde bulunmuş. Şimşek, A Haber’de katıldığı bir programda gündemdeki konuları yorumlarken “bu sene muhtemelen daha fazla borçlanacağız” da demiş. (AA, 26 Temmuz 2017)

Büyüme rakamlarını da değerlendiren Şimşek, şöyle devam etmiş: “Bir şok yaşamazsak veya Almanya gibi

ülkelerle yaşadığımız sıkıntılar ekonomide önemli bir yansıma bulmazsa, (...) iç talepte de göreceli bir ivme söz konusu. Tabiî ki Türkiye çok rahat bir şekilde önümüzdeki 10-15 yılda tekrar yüzde 5-6 büyüme patikasına oturabilir, ama bunun ön koşulu var. Bizim gerek rekabet gücümüzü arttıracak ve yatırım ortamını daha da iyileştirecek gerekse hukuk sistemimize olan güveni pekiştirecek ilâve reformlara ihtiyacımız var. (...) Türkiye, gerek performansıyla gerekse yapacağı ilâve reformlarla adalet, hukuk sistemine ilişkin algıyı da iyileştirerek, daha fazla küresel yatırım ve dışarıdan daha fazla kalıcı uzun vadeli kaynak çekerek, içerideki kaynakları da makine-teçhizata, yazılıma, Ar-Ge’ye yönlendirecek yeni bir sistem oluşturması lâzım.”      

Şimşek, faizlerde indirimin söz konusu olup olmadığına yönelik bir soru üzerine de şunları kaydetmiş: “Bu tavuk-yumurta gibi bir konu. Prensip olarak Merkez Bankası’nın ne yapması gerektiği konusunda ben yorumda bulunmuyorum. Şu bir gerçek mi, Türkiye’de faizler yüksek mi? Evet. Nasıl düşürülür faizler? Tasarrufları arttırarak, katma değeri yükselterek, Türkiye’nin yatırım ortamını iyileştirerek, ülkeye uzun vadeli fonu çekerek. Yoksa Merkez Bankası üzerinden yapacağımız tartışmalarla, önlendirmeyle kalıcı bir şekilde faizi aşağıya çekemeyiz.”

Uzun sözün kısası, Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in de ifade ettiği üzere “Hukuk sistemimize olan güveni pekiştirecek ilâve reformlara ihtiyacımız var.”

Ayrıca faizlerin emirle inmesinin mümkün olmadığını ifade edilmiş olması da dikkat çekici. Faizlerin yüksek olmasını netice veren israf denizinde yüzerek “faizler insin” demek bir anlam ifade eder mi?

Bazıları ilgi ve bağ kurmak istemese de Türkiye’nin ekonomisinin düzelmesi için de hukukun iyi işlemesi icap eder. Hak, hukuk ve adalet sisteminin arızalı olduğu bir yerde ekonomi de düzelmez, faizler de inmez.

Tabiî ki bunu bilmek ve ifade etmek için uzman olmak da şart değil. Görünen köy klâvuz istemez: Türkiye millet menfaatine olan reform adımlarını atmaktan geri durmamalı.