Capital ve Ekonomist dergileri tarafından İstanbul’da düzenlenen “Perakendede İnovasyon Forumu ve Ödülleri” başlıklı toplantıda konuşan işadamları hâl ve gidişin sıkıntılı olduğunu ifade etmiş ve ciddi ikazlarda bulunmuşlar. Tabii bu ifade ve ikazları idarecilerimiz ne ölçüde dikkate alır o başka mesele...
Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı, Türkiye’deki bazı illere gereğinden fazla alışveriş merkezleri (AVM) açıldığını hatırlatarak şöyle demiş: “Adam gitmiş Konya’da 4’üncüyü, Gaziantep’te 5’inciyi açıyor. Memleketin parasına yazık. Yazık günah... Hangi inovasyondan bahsediyoruz. Önce kendimizi terbiye etmemiz lâzım. Sistem çökmek üzere.”
Kiğılı, program çerçevesinde düzenlenen “Duayenler ve İnovasyon” panelinde yaptığı konuşmada, Anadolu’nun bütün esnafı bütün şehirlerde bitmiş durumda olduğunu söylemiş ve Türkiye’de AVM yapılmayan şehir sayısının sadece 15 olduğunu hatırlatmış.
“İnovasyon aşağı inovasyon yukarı da... sektörü bekleyen o kadar çok büyük tehlike var ki” diyen Kiğılı, tesbitlerini şöyle özetlemiş: “Sektörün geleceği tehlikede. Bu inovasyon ile bilmem ne ile olmuyor. Türkiye’nin bugünkü durumu itibarıyla bu sektör 6 ay sonrasını göremiyor. Nasıl yapacağız? Bugün sektörün en büyük sorunlarından biri kira işidir. (...) Yabancı AVM’lerin hepsiyle sorun var. Nasıl çıkacaksın? İnovasyon aşağı inovasyon yukarı diyorsunuz. Hangi inovasyondan bahsediyoruz ya? (...) Bir tane çıkış yolu var. Artık Türkiye’de AVM bitti, yapacaksanız açık AVM, cadde AVM’ciliği varsa ne ala. (...) Hâlâ AVM yapılıyor el insaf ya, ülkenin parasına yazık. (...) Hangi inovasyondan bahsediyoruz. Önce kendimizi terbiye etmemiz lâzım. Sistem çökmek üzere.”
Mudo Kurucusu ve Onursal Başkanı Mustafa Taviloğlu da “Başlığı atıyorum. Başlık; Türk lirası ile kiraları ödemasyondur. Bir ülke düşünün 3 yılda dolar yüzde 68 artmış, avro yüzde 62 artmış. Siz soruyorsunuz inovasyon. Bittik kardeşim ya. Biz bu mevzuyu konuşmaktan hakikaten bittik. Cumhurbaşkanımız mı, Bakanımız mı? Allah bizi kurtarsın bu dövizle kira ödemekten” şeklinde konuşmuş. (AA, 21 Aralık 2017)
Etkinlik kapsamında gerçekleştirilen “Teknoloji Devrimi” panelinde konuşan Hepsiburada Ticari Grup Başkanı Emre Ekmekçi de şöyle demiş: “Yeni gelen jenerasyon bilginin şeffaf olduğu bir dünya istiyor. Gerektiğinde sosyal medyada özür dilemenizi istiyor. Sesi çıkan bir jenerasyon. Yer, mekan, zaman bağımsız neredeyse orada alışveriş yapmak istiyor. Dünyada gördüğü örnekleri burada hızlıca istiyor. ‘Dünyaya bakalım bir çözüm bulalım’dan ziyade kendi tüketicimizi çok iyi anlamamız gerekiyor.”
Alışveriş merkezleri meselesi bildik bileli tartışılan bir konu. Hemen herkes bu durumdan yana şikâyetçi, ama buna rağmen yeni AVM’ler yapılıyor. İdarecilerimizden talebimiz, ya bu şikâyetler sona ersin ya da yeni AVM’ler yapılmasın.
İşadamları da yanlış yapabilir, tabloyu iyi okuyamayabilir. Fakat bu tesbitler umumi olarak kabul gören tesbitler. Elbette onların ‘para’larını ‘kâr’larını konuşarak çenemizi yormak istemeyiz. Biraz az kazansınlar ve kazandıklarını da milletle paylaşsınlar. Bununla birlikte çarenin hamasete dayalı boş konuşmak olmadığını, her gün ‘inovasyon, inovasyon’ demenin tek başına çare olmadığını görmeliyiz.
Hem işadamlarını hem de işsiz adamları dinlemek ve çözüm üretmek son tahlilde memleketin menfaatine değil midir?