Programda konuşan TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu, sarsıcı bir fatura ortaya koymuş: Diyarbakır, Mardin ve Şırnak gibi bölgenin önemli illerinden 300 bin insanın göç etmesinin kamuya, devlete, millete maliyeti ortalama 70 milyar TL olarak hesaplanıyormuş.

TÜRKONFED Başkanı Kadooğlu, şunu da ilâve etmiş: “Bu parayı göç nedeniyle harcayacağımıza, Doğu ve Güneydoğu’da istihdama ve yatırıma harcamış olsak, inanın ne dış borç, ne de cari açık sorunumuz kalırdı.”

Konsey kapsamında, TÜRKONFED ve İstanbul Politikalar Merkezi (İPM) işbirliği ile hazırlanan ve Türkiye’de kentler bağlamında gelişim dinamiklerini ortaya koyan “Kent Bölge: Yerel Kalkınmada Yeni Dinamikler-Türkiye’nin Kentlerinden Kentlerin Türkiyesi’ne” raporu da açıklandı. Rapor; sürdürülebilir kalkınmanın bölgesel kalkınmadan başlayacağını kent-bölge ekonomisi çerçevesinde irdelemesi açısından önemli tesbitler içeriyor.

Bölgeler arası gelir dağılımındaki adaletsizliğe de dikkat çeken Tarkan Kadooğlu devamla şunları da söylemiş: “Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da başlatılacak kalkınma hamlesi Türkiye’nin geleceğinde önemli bir sıçrama yaptıracaktır. Siyasî ve ekonomik olarak bu kalkınma hamlesini Diyarbakır’dan başlatmak anlamlı bir etki olacaktır. TÜRKONFED’in hazırladığı 81 ili kapsayan Rekabetçilik Endeksinde 71’inci sırada yer alan Diyarbakır; yıllar içinde ekonomik açıdan sessizliğe, suskunluğa ve yalnızlığa mahkûm edilemeyecek kadar değerli ve kadim bir kenttir. Bölgesel ve kentsel ölçekte yaşanan siyasal/askerî çatışma ve belirsizlikler, kentin dış ticaretini doğrudan olumsuz yönde etkilemektedir. Araştırmalar, son dönemde yaşanan çatışmaların 20 binden fazla insanın kenti terk etmesine yol açtığını göstermektedir. Türkiye’nin önümüzdeki dönemde kalkınması açısından en önemli sorun olan iç göç için uygun politikalar geliştirmemiz kritik önemdedir.” 

Ortaya konulan bu tablo hem ürkütücü hem de düşündürücü değil mi? Rakamların yarısı bile telâş etmeyi icap ettirmez mi? Başta güvenlik olmak üzere değişik sebeplerle bir yerden bir yere göç etmek mecburiyetinde bırakılan insanların devlete ve dolasıyısıyla millete maliyeti 70 değil de 40 milyor dolar olmuş olsa yine de sarsıcı değil mi? Bu miktarda bir para ile neler yapılmaz?

Doğu ve Güneydoğu’da yaşanan sıkıntıların ilk ve tek çaresi elbette maddî yatırımlar değildir. Ancak bunları da göz ardı edemeyiz. Bir yandan maddî yatırımlar yaparken öte yandan da manevî yatırımlar yapmak durumundayız. Ve bunun için de fazla vaktimiz kalmamış gibi görünüyor.

Daha önce de değişik vesilelerle bu türde rakamlar açıklanmıştı. Meselâ, terörün sadece Şırnak ilindeki hayvancılığına sebep olduğu maddî kaybın 100 milyar dolar olduğu ifade edilmişti ki rakamı diğer illerle birlikte düşünüldüğünde ne feci bir tuzakla karşı karşıya olduğumuz her halde anlaşılır.

Türkiye bu faturayı ödemek mecburiyetinde kalmamalı. İnşallah bundan sonra insanlar doğdukları toprakları terk etmek durumunda kalmaz.