Türkiye’deki siyasetçiler bir iş yaparken “Bunu millete de soralım, acaba ne düşünürler?” diye bir kaygıları olmuyor. Ekseriyetle “Ben yaptım, daha iyi oldu” diye düşünüp adım atıyorlar, ama neticede yapılan işlerden fayda değil zarar veriyor.

İyi kötü yürüyen bir imtihan sistemi vardı. Enine boyuna düşünülmeden, bir günde, bir gecede değişmesine karar verildi ve değişti. Ancak gelen sistemin giden sistemden daha iyi olduğunu söyleyen bir kişi bile çıkmadı denilse yeridir. Açıklanan son karara göre liselere geçişte uygulanacak sistem değişti. Çok tartışmalı olan yeni sistem, temelde öğrencinin evine en yakın okula gitmesini icap ettiriyor. Kulağa ne kadar hoş geliyor değil mi? “En iyi okul, eve en yakın okuldur.” Prensip olarak eve en yakın okulun en iyi okul olması, eşitler arasındaki seçim için geçerli olabilir. Yani aynı eğitim seviyesinde iki okul varsa, bu okullardan eve yakın olanın tercih edilmesi elbette gerekir ve faydalıdır. Ancak başarılı öğrencilerin illa evine yakın diye arzu etmedikleri okullarda okuması savunulabilir mi? Keşke bizim okullarımız da her noktada aynı seviyede olsa da çocuklarımız evimize en yakın olan okulu tercih etse. Okullar arasında seviye farkını ortadan kaldıran ülkeler vardır. Ancak Türkiye gerçekleri çok farklı. Hemen her okul arasında seviye farkı var ve bu sebeple de veliler çocuklarını ‘daha iyi okul’lara göndermek için gayret sarf eder.

Liselere geçişte uygulanacak yeni sistem, daha açıklandığı ilk dakikalarda ciddî tenkitler aldı. Sanal âlemde yapılan yorumlara bakıldığında sistemin büyük mahzurlar getireceği ve fakir fukara, ama zeki ve çalışkan olan öğrencilerin önünü tıkayacağı ifade ediliyor. 

Türkiye Kamu-Sen ve Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk da, liselere geçişte uygulanacak yeni sistemi değerlendirirken, “Adrese dayalı sistem açık bir kast sistemidir. Bu milleti sınıflara göre tanzim etmektir. Amaç bu olmasa da sonuç budur” demiş. (AA, 5 Kasım 2017)

Yeni sistemde, “sınavsız geçiş sistemi ya da en iyi okul evine en yakın okuldur” anlayışının hakim olduğunu ifade eden Koncuk, şunları da ilâve etmiş: “Bakanın dediği gibi öğrenci istemediği okula nasıl gitmeyecek, beşten başka tercih hakkı yok ki. Anadolu liselerinin sınıf mevcudu kaç olacak? Yeni sistem kalabalık sınıflara dönüş kaygısı oluşturmuyor mu? İsteyen her öğrenci beş tercihinden birine zorunlu kayıt yaptırmayacak mı? ‘Bu durumda istemediği okula yerleşmeyecek’ sözü sıkıntılı. Nitelikli okullar olarak tanımlanan sınavlı okullar olduğu sürece sınavı kaldırmak iddiasının tam bir hayal olduğu da artık anlaşılmıştır. Yeni dönemde en kârlı çıkacak olanlar yine özel okullar olacaktır. Çünkü Anadolu liseleri nitelikli okul kavramı dışına çıkarılmıştır. Kayıtlarda yaşayacağımız sıkıntıların boyutlarını şimdiden görmek mümkün. Allah çocuklarımızın yar ve yardımcısı olsun.”

Bin düşünüp bir adım atmak icap ettiği halde, hiç düşünmeden, konuşmadan, tartışmadan, belli bir geçiş süresi tesbit etmeden yeni sistemi başlatmak isabetli olur mu? 

Gözden kaçan bir nokta da, bu ve benzer adımların milletten gelen taleplere göre atılmamış olmasıdır.  

Lütfen her işimizi millete, uzmanlara ve ehillere soralım...