Bu seviyeye ne zaman gelinirse dertleri sona erdirmek de o kadar kolay olur. Aksi halde isimler ve resimler değişmiş olsa da dertlerimiz sona ermiş olmaz.

Bu yazı referandum neticeleri ortaya çıkmadan önce yazıldığı için temel meselelere dikkat çekmek gerekecek. Türkiye’nin temel meselesi yoluna nasıl devam edeceğidir. Gelecek günler bütün dünya için ‘iyi’ olup da Türkiye için ‘kötü’ olamaz. Seçimlerden ve referandumlardan hangi netice çıkarsa çıksın; son tahlilde Türkiye’nin ufku açıktır, açık olacaktır inşallah. Bu çerçevedeki tartışmalar çok eskiye dayanır. Ümitsizliğe kapılıp “Zaman âhirzamandır, gittikçe daha fenalaşacak” diyenlere karşı Üstad Bediüzzaman’ın cevabı çok dikkat çekicidir: “Neden dünya herkese terakki dünyası olsun da, yalnız bizim için tedennî dünyası olsun?” (Münâzarât, s. 87)

Bu cevaptan yola çıkarak seçim ya da referandumların neticesi ne olursa olsun “Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sadâ İslâmın sadâsı olacaktır” müjdesinin tahakkuk edeceğine inanırız. Dolayısıyla ümitsizliğin yanımıza ve yakınımıza yaklaşmasına inşallah imkân olmaz.

Bununla birlikte bu müjdelerin tahakkuku için hak, hukuk ve adalet anlayışının teşvik edilmesi gerektiği de görülmelidir. Özünde ve esasında Kemalist anlayış olan ‘Ankara Kriterleri’ ile Türkiye’nin iyi noktalara ulaşması mümkün değil. Çünkü yazılı olan ya da olmayan o kriterler ülkemize hep sıkıntı, problem ve dert getirdi. O anlayışın temelinde hak, hukuk ve adalet yok. Aksine keyfilik var. Bilhassa 1950 öncesi yaşananlar buna çok güzel bir delil değil mi? Meselâ, Türkiye ‘Ankara Kriterleri’ anlayışı ile idare edildiği günlerde ezanlar yasak değil miydi? Aynı kriterler sebebiyle ‘tek parti’ iktidarı milleti canından bezdirmedi mi? Aynı değerlendirmeler sonucunda ülkemiz fakirliğe mahkûm edilmedi mi? 

“Bizim anladığımız ‘Ankara Kriterleri’ başkadır” deniliyorsa o kriterlerin içinde, muhtevasında ne olduğu da ortaya konulmalı. Bunca yıl milleti canından bezdirmiş ‘kriterler’in adının dahi millete bir fayda vermeyeceği unutulmamalı.

Türkiye’yi idare edenler bilmelidir ki ‘Ankara Kriterleri’nin bir sahibi var ve o anlayış millete saygı duyan bir anlayış değil. Milleti canından bezdiren o kriterler gerçek sahiplerde kalsın. Milletimize hak, hukuk ve adaleti temin edebilecek kriterler lâzım. Dünyada bu kriterleri ortaya koyup uygulayan ülkeler olduğuna göre ‘iyi’leri örnek almak icap etmez mi? Merhum Âkif bile “Alınız ilmini garb’ın, alınız san’atını,/ Veriniz mesainize hem de son sür’atini” dememiş miydi? 

İyi ve güzel kimin elinde olursa olsun özünde bizim değil mi? Niçin başka ülkelerde var olan iyilikleri ve güzellikleri, kötülükleri onlarda kalmak şartıyla almayalım? Amerika keşfedildiğine göre Amerika’yı keşfe çıkmak vakit ve imkânları israf etmek anlamına gelmez mi?

Kusura bakılmasın: Kim ne derse desin. Türkiye’nin ufku “Ankara Kriterleri”nde değildir. “Biz bu kriterlere sahip çıkacağız” diyenler yanlış yoldadır. Uzun dönemde kaybetmeye mahkûm oldukları için onlara bugünden kaybetmiş kişiler nazarıyla bakılabilir vesselâm.