Kısa aralıklarla kısmî ve umumî aflar çıkmasına rağmen cezaevleri sürekli dolup taşıyor. Nitekim Türkiye’de önümüzdeki 5 yıl içinde 174 yeni cezaevi yapılmasına karar verilmiş ve bu şekilde kapasite 101 bin daha artmış olacak. (http://www.gazetevatan.com, erişim: 16 Eylül 2016)

Adalet sistemi iyi işlemiş olsa yeni cezaevleri yapılmasına ihtiyaç duyulur muydu? 

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu toplantısında konuşan Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra artan tutuklu sayısı itibarıyla cezaevlerindeki doluluk oranının yaklaşık yüzde 104’e tekabül ettiğini söylemiş. 15 Temmuz sonrası tutuklulara yer açmak için yaklaşık 40 bin kişinin ‘erken tahliye’ edildiği de düşünüldüğünde durumun vahameti ortaya çıkıyor.

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım’ın, 290’ı kapalı, 66’sı açık, 4’ü çocuk kapalı, 2’si çocuk eğitim merkezi, 4’ü kadın açık, 6’sı da kadın kapalı olmak üzere toplam 372 ceza infaz kurumunda 195 bin tutuklu ve hükümlü bulunduğuna dikkati çekmiş ve kapasite fazlalığını karşılayabilmek için kurumlara ek yatak koymak ya da ek üniteleri yatakhaneye çevirmek gibi tedbirler alındığını anlatmış.

Yıldırım, “İnsan hak ve onurunu esas alan uygulamalardan kurumsal olarak geri dönüş mümkün değildir. Bize intikal eden her türlü insan hakları ihlâllerine mağdurun, şüphelinin kimliğine bakmaksızın ciddiyetle ve samimiyetle yaklaşmaya gayret ediyoruz” ifadesini kullanmış. (AA, 13 Ekim 2016)

Cezaevleri meselesi çok önemli. Kısa sürede bir çare bulunması zor olabilir. Fakat hem yoğunluk hem de diğer şartları iyileştirmek için yoğun çalışma gerekir. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü’nün verdiği bilgiler arasında kamuoyunun tahmin edemeyeceği hadiseler de var. Meselâ, 10 tutuklunun dudaklarını diktiğini, bir tutuklunun da kendi etini kesip yediğini beyan etmiş! Ne feci bir durum. 

Cezaevlerindeki durum umumî hal ve gidişin bir neticesidir. Cezaevlerini tam bir ıslâhhane yapmak istiyorsak işe eğitimden başlamakta fayda var. Önemli olan insanların cezaevlerine düşmesini engellemektir. İnsanların aklını inkâr eden ve kalbine Allah korkusu yerleştiren bir eğitim sistemi olsa suç işleme nisbeti azalmaz mı? Her geçen yıl suç ve suçluların sayısı artıyorsa bir yerlerde ve bilhassa eğitimde yanlış yapıldığı görülmelidir. Artan suç ve suçlu sayısı karşısında daha fazla cezaevi yapmayı çare olarak görürsek yanlış yapmış oluruz. Mesele suç işleme ihtimalini en aza indirmek olmalı. Daha fazla cezaevi, daha fazla ceza anlayışıyla bu kısır döngüden çıkmamız mümkün değil.

Dünyanın ve Avrupa’nın en büyük adalet saraylarını yaptık. Bu saraylar ihtiyaç, ancak yeni ve kaliteli binaların suçları önleme noktasında çare olmadığı belli. Keşke dünyanın en az hapishanesine ve mahkûmuna sahip bir ülke olmayı başarabilsek.

Elbirliği ile çalışırsak bunu başarmak imkânsız değil. İşe eğitimle başlayalım ve önümüzdeki yılları planlayalım. Manevî değerlere sahip çıkarak bu hedefe ulaşmak mümkün olur. Zor, ama imkânsız değil.