“Yolsuzluk ligi”nde dibe vurup “insanî gelişmişlik”te 69., “sivil özgürlükler”de 132. sırada. 

En son Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ‘2016 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ küresel puanlamasında Türkiye’nin, geçen yıldan iki sıra daha gerileyerek “en çok gerileyen ülkeler” arasında 151. sıraya düşmesi, demokrasi üzerinde “vesâyet”in sürdüğünü gösteriyor. 

2002’den beri RSF’nin her yıl çoğulculuk, medyanın bağımsızlığı, ortam ve oto-sansür, yasal çerçeve, şeffaflık, altyapı, ihlaller” gibi bir dizi alanda yaptığı araştırma göstergeleriyle yayımladığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi, 180 ülkede gazetecilerin yararlandıkları özgürlük alanını ölçüyor. 

Bu kapsamda gazetecilere baskı ve Türkiye’nin basın özgürlüğünün hal-i pürmelâli daha önce de beynelmilel kuruluşların araştırmalarıyla tesbit edilmişti. Türkiye’nin haber alma özgürlüğü, siber sansür ve yayın yasağı gibi alanlarda da gerilediği rapor edilmişti.

“Türkiye’de basına yönelik baskılar geçmişe göre çok daha şiddetli artarak, ifâde özgürlüğü kısıtlanıyor, gazetecilere baskılar uygulanıyor” denilerek Türkiye’nin “basın özgürlüğü”nde Burundi, Myanmar, Zimbabve ve Kamboçya gibi ülkelerin kategorisinde yer aldığı yazılmıştı. 

UGANDA, NEPAL, HONDURAS, GUYANA ÖNDE!

Ne var ki, RSF’nin yeni “Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi” vahameti ortaya koyuyor. 

Buna göre, gazetecilere yönelik baskılarıyla bilinen Güney Sudan, Meksika ve Rusya ile Kosta Rika, Jamaika, Slovakya, Namibya, Uruguay, Çek Cumhuriyeti, Surinam, Gana, Samoa, Şili, Yeşil Burun Adaları, Belize, Tonga, Birleşik Krallık, Slovenya, Burkina Faso, Botsvana, Trinidad ve Tobago, Malta, Moritanya, Romanya, Komorlar, Tayvan, Nijer, Haiti, Arjantina, Papua Yeni Gine, Madagaskar, Guyana, Salvadar, Sırbistan, Moğolistan, Morityus, Dominik Cumhuriyeti, Hırvatistan, Senegal, Malawi, Macaristan, Hong Kong “basın özgürlüğü”nde Türkiye’nin çok önünde.

Raporun Türkiye değerlendirmesinde, siyasî iktidarın iddialarının akisne, son dönemde kayyım atanarak medyaya el konulmasıyla televizyonların ve gazetelerin tasfiyesi, çok sayıda gazetecinin sırf düşünceleri açıklayıp siyasî iktidarı eleştirdikleri için tutuklanmalarının yanısıra  medya üzerindeki baskılarına vurgu yapılması çarpıcı bir “Türkiye tesbiti.”

TEKELLEŞTİRİLİP SİNDİRİLİYOR…

Keza “Türkiye’de basın özgürlüğü yeni sahiplik işlemleri şaffaflıktan uzak yeni sahipleri tarafından tehdit görüyor. Özellikle hükümet/iktidar partisine yakın yeni sahipler, editoryal satırları değiştirip ya da sözünü esirgemeyen çalışanları işten çıkardılar” değerlendirmeleri, “basın özgürlüğü”nün durumunu deşifre ediyor. 

Gazetecilerin çoğunun “cumhurbaşkanına hakaret”le suçlanıp yargılandığına, internetin “sistematik sansüre tabi tutulduğu”na ve basına baskıların şiddetlendiğine dikkat çekiliyor. O denli ki, raporun “Türkiye bölümü”ne “Erdoğan medyaya karşı” başlığı atılmış.

Gerçek şu ki,TMSF ve çeşitli yollarla “hükûmeti yeterince desteklemeyen” muhalif televizyon ve gazetelere el konulup iktidara yakın işadamlarına verilen, iktidar yandaşlarınca satın alınıp tekelleştirilen Türkiye’de  basının vaziyetini ele veriyor. 

Zira sırf açıkladıkları görüşlerinden dolayı halen onlarca gazetecinin hapis yatması, bol maaşlı kayyımlar atanarak “muhalif” addedilen medya organlarının tek tek kapanmaya sürüklenmesi, Türkiye’de medyanın basın özgürlüğünün darbelenip kısıtlandığı gerçeğini teyid ediyor.  

Türkiye’nin “tam demokrasi” kategorisine girmesi için öncelikle AB demokrasi kriterlerini yerine getirmesi gerekiyor. Bunu için de, öncelikle medyanın bağımsız ve hür olması icâb ediyor. Aksi takdirde  “basın özgürlüğü” nutuklarını atmakla demokrasi olmuyor, basın özgür olmuyor…