CEVAP 1: Türkiye’de SGK’dan yurt dışı emeklisi olmanın şartlarından birisi de, Türkiye’ye kesin dönüş yapmış olmaktır. Ancak, bu kesin dönüş Türkiye’de ikamet etmek anlamında değildir. Kesin dönüşün anlamı; yurt dışı emeklilik talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, yurt dışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu ifade etmektedir. Bu sebeple, Türkiye’den yurt dışı emekli olup Almanya’da yaşayabilirsiniz. 

Anne-babaya çocuğundan ölüm aylığı

SORU 2: Benim oğlum bundan 6 ay önce vefat etti. Geride bir eşi bir çocuğu oğlum üzerinden SGK’dan ölüm aylığı alıyor. Benim de maddî durumum müsait değil. Yaşım 66. Ben de oğlum üzerinden aylık alabilir miyim?
                                               Salih ARI / Ankara

CEVAP 2: Ölen çocuk üzerinden anne veya babaya ölüm aylığı bağlanması için; anne veya babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgarî ücretin net tutarından daha az olması, diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere, gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması gerekmektedir. Anne veya baba 65 yaşın üzerindeyse hak sahibi eş ve çocuklardan artan hissenin bulunması şartı aranmamaktadır. Bu yüzden siz de bu şartları taşıyorsanız oğlunuz üzerinden ölüm aylığı alabilirsiniz. Üstelik, oğlunuz üzerinden aylığa bağlanmanız torununuzun ve gelininizin aylık miktarını düşürmeyecektir.

Bağ-Kurlu tutuklu ve hükümlüler

SORU 3: Ağabeyim yaklaşık 1 yıldır hapis yatıyor. 10 yıl gün giydi. Ağabeyimin eşi ve çocukları dışarıda olduğu için sağlık yardımı alamıyorlar. Ancak, ağabeyim hapse girmeden önce bir şirkete ortaklığından dolayı Bağ-Kur’u vardı. Ağabeyim hapiste iken Bağ-Kur’u devam eder mi?                           Resul ŞANLI / İstanbul

CEVAP 3: Cezaevindeyken cezaevi dışındaki bir işyerinden ağabeyinizi SSK’lı (4/a) gösteremezsiniz. Çünkü, 4/a’lı olabilmesi için fiilen o işi yapıyor olması gerekmektedir. Cezaevindeyken ağabeyinizin şirket ortaklığından dolayı kurulan 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı, şirket ortaklığı devam ettiği müddetçe cezaevinde de devam eder. Çünkü, vergi mevzuatında veya ticaret hukuku mevzuatında, cezaevine giren kişilerin vergi kayıtlarının veya şirket ortaklıklarının sona erdirileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu sebeple, ağabeyinizin cezaevindeyken Bağ-Kur’u devam eder, prim borcu yoksa eş ve çocukları kendi üzerinden sağlık yardımı alırlar.

Şirket ortağı kendi şirketinde SSK’lı olamaz

SORU 4: Bir limited şirketin iki ortağından birisiyim. Şirketimizde 50 kadar personel çalışıyor. Ben kendi şirketimde Bağ-Kur’luyum, ama son üç buçuk yılı SSK şartlarında geçirip emekli olmak istiyorum. SSK (4/a) sigortalılığını kendi şirketimde yapabilir miyim?   Ali ATA /  Hatay

CEVAP 4: 5510 sayılı yasanın 53'üncü maddesi gereği, çalıştığı şirkete ortak olan kişiler ortağı oldukları şirkette 4/a sigortalısı olamazlar. Ayrıca, bu kişiler kendi şirketlerinde 4/a sigortalısı gösterilemezler. 5510 sayılı yasanın 80. maddesi ikinci fıkrasında yer alan; işverenin çalıştırdığı işçisinden daha az prim ödemeyeceği şartı şirket ortakları için uygulanamaz. Çünkü, şirket bir hükmü şahsiyettir. 80. maddede aynen; “sigortalı aynı zamanda işveren ise” ibaresi yer almaktadır. Şirketin hükmü şahsiyetinin işveren olması hukuken mümkün değildir. Bu işverenlerin çalıştırdıkları işçisinden daha az prim ödenmemesi şartı, ancak gerçek kişi işverenleri için geçerlidir.

NOT: Her hafta Perşembe günleri bu köşede olacağız. Sorularınız için e-postalarınızı bekliyoruz. E-posta: [email protected] , [email protected]