SORU: Ben, 2014 yılının tamamında işsizdim. 2015 yılı başında memur olarak çalışmaya başladım. SGK, bana 2014 yılında işsiz kaldığım tarihler için GSS prim borcu çıkardı. Ben de bunun üzerine (A) ilçemizde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına (SYDV) başvurup gelir testi yaptırdım. Vakıftaki görevliler, benim gelirimi, vakfa başvuru yaptığım tarihteki maddî durumuma yani memur olmuş durumuma göre hesap etmişler. Ancak, ben, GSS gelir testini işsiz olduğum 2014 yılındaki maddî durumum ve malvarlığımın hesap alınarak yapılması gerektiğini ve bu şekildeki hesaba göre GSS prim borcumun daha düşük çıkacağını söylediğim halde vakıftaki görevli geçmişe doğru gelir testi yapılamayacağını söyledi. Bu konuda ne yapabilirim? Ahmet AKINCI / Artvin 

CEVAP: 5510 sayılı kanunun geçici 12’nci maddesinin beşinci fıkrasında, 6111 sayılı yasanın 49’uncu maddesiyle yapılan değişiklik sonucu, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren, ülkemizde genel sağlık sigortalılığı zorunlu hale gelmiştir. 

Genel sağlık sigortalılığının zorunlu olmasının anlamı, Türk vatandaşlarının sosyal güvencesiz kaldıkları dönemlerde, adlarına SGK tarafından genel sağlık sigortası prim borcu tahakkuk ettirilmesi demektir. 

Genel sağlık sigortalılığında, vatandaşların ne kadar veya hangi gelir düzeyinde prim ödeyeceklerini, GSS gelir testi işlemini yapan kurum olan SYDV belirlemektedir. 

SYD Vakıflarına GSS gelir testi için başvuran kişilerin malvarlığı hesapları 2012/7 sayılı Aile Bakanlığı genelgesinin “3. Değerlendirme” başlıklı bölümünde yer alan ifadelere göre yapılmaktadır. 

Ancak, gelir tesbiti hesaplamaları, kişilerin gelir testi yaptırmak için vakfa geldiği tarihteki maddî durumuna göre değil, sosyal güvencesiz kaldığı tarihlerdeki maddî durumuna göre belirlenmesi gerekmektedir. Çünkü, gelir tesbiti işlemleri, kişinin sosyal güvencesiz olduğu dönemdeki ödeyeceği prim miktarını ortaya çıkarmak için yapılmaktadır. 

Örnek olarak, Bay A, 01.06.2015 tarihinde polis olmuştur. Bay A, polis olmadan önce 01.01.2014-31.12.2014 tarihleri arasında sosyal güvencesiz (işsiz) kalmıştır. Bay A, sosyal güvencesiz kaldığı 01.01.2014-31.12.2014 devresinin hangi miktar GSS prim borcunu ödeyeceğini belirlemek için, 01.09.2015 tarihinde, ikametinin bağlı olduğu SYD Vakfına başvurmuştur. SYD Vakfı görevlisi de, Bay A’nın polis olduğu tarihteki maaş bilgisini esas alarak Bay A’ya aylık G2 düzeyinde (152,82 TL) prim borcu çıkarmıştır. 

Ancak, örnekte geçen SYD Vakfının yaptığı hesaplama yanlıştır. Çünkü, SYD Vakfı kişinin işe girdikten sonraki (polis olduktan sonraki) gelir durumunu esas alarak yapmıştır. Halbuki Bay A, sosyal güvencesiz ve işsiz olduğu dönemin prim borcunu ödeyeceği için, işsiz olduğu tarihteki maddî durumuna göre gelir testi yapılması gerekirdi. Çünkü, Bay A’nın işsiz olduğu dönemde herhangi bir maaşı ve geliri bulunmamaktadır. 

Kendilerine SYD Vakıfları tarafından gelir testi yapılan ve sosyal güvencesi olunan dönem değil de, vakfa başvurduğu tarihteki maddî durumuna göre gelir testi yapılan kişiler, vakfa itiraz etmeli ve ödeyeceği GSS prim borcunu düşürmelidir. 

Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.