SORU 1: 2008 yılında yurt dışı borçlanması yaparak Türkiye’den emekli oldum. 2011 yılında Türkiye’ye kesin dönüş yaparak yerleştim. Bir arkadaşım bana şirket ortaklığı teklif etti. Acaba, şirket ortağı olursam, yurt dışı borçlanması yaparak aldığım emekli aylığım kesilir mi?Adnan Kesik / Ankara
CEVAP 1: Yurt dışı borçlanması yaparak emekli olanlar için, 2011 yılına kadar Türkiye’de çalışmaya başlarlarsa emekli aylıkları kesilmekte idi. Fakat şimdi, yani hali hazırda yapılan uygulamaya göre, yurt dışı borçlanması yaparak emekli olan kişilerin emekli aylıkları Türkiye’de çalışmaya başlasalar bile kesilmemektedir. Bu sebeple, siz de arkadaşınızın şirketine ortak olursanız emekli aylığınız kesilmez, sadece emekli aylığınızdan yüzde 15 oranında destek primi kesilir.
Babası ve kocası 2003’ten önce ölenler çift aylık alabilir
SORU 2: Babam 2002 yılında tarım Bağ-Kur’lusu iken öldü. 2011 yılının Aralık ayında da Bağ-Kur’lu kocam öldü. SGK’ya babam ve kocam üzerinden çift aylık almak için başvurdum. İkisinden birisini alabilirsin dediler. Bu durumda ben hem Bağ-Kur’lu babam, hem de Bağ-Kur’lu kocam üzerinden dul ve yetim aylığını birlikte alabilir miyim? Ayşe Özsoy / İstanbul
CEVAP 2: SGK mevzuatına göre, hem kocanızdan hem de babanızdan iki aylığı birlikte alma hakkınız bulunmamaktadır. Çünkü, hem kocanız hem babanız Bağ-Kur’ludur. Kocanız veya babanızdan birisi Bağ-Kur’lu diğeri SSK’lı olsaydı, dâvâ açmadan her iki aylığı alabilirdiniz. Ancak, kocanız veya babanızın ikisi de Bağ-Kur’lu olduğu için, hem kocanızdan hem de babanızdan birlikte ve tam aylık alabilmeniz için, iş mahkemelerine dâvâ açmalısınız. Dâvâ açarsanız açtığınız dâvâyı kesinlikle kazanır ve çift aylık alırsınız.
SORU 3: SSK’lı olarak çalışmaktayım. Eşim ev hanımı. Hiçbir geliri yok. Anne ve babası vefat ettiler. Kayın pederim SSK emeklisiydi. Eşim babasının maaşını alabilir mi? Emre Haksever / İstanbul
CEVAP 3: SGK, bekâr, evli olsa da boşanan veya dul kalan ve sigortalı çalışmayan ve kendi çalışmalarından dolayı SGK’ dan gelir ve aylık almayan kız çocuklarına yetim aylığı bağlar. Eşiniz evli olduğu için babasından dolayı yetim aylığı bağlatamaz.
Özürlü çocuğu olan kadının emekliliği
SORU 4: Oğlum 5 yaşında. Yüzde 90 rahatsız. Erken emekli olabilir miyim? Prim günüm doldu. Bilgilendirirseniz sevinirim. Ayla Yeşil / Adana
CEVAP 4: Çocuğu engelli olan annenin emekli edilmesi gibi bir uygulama yok. Ancak, 1 Ekim 2008'den sonra ödenen primler ilişkin sınırlı bir avantaj var. Engelli çocuğu olan kadın sigortalıların 1 Ekim 2008'den sonra ödemiş olduğu primler yüzde 25 oranında arttırılıyor. Ayrıca, arttırılan gün sayısı emekli olunacak yaş haddinden düşülüyor. 1 Ekim 2008'den 1 Ekim 2012'ye kadar ara vermeden 4 yıl prim ödediğinizi varsayarsak, priminizi, 360 gün arttırılacak. Emekli olmak için aranan yaş haddinizde 1 yaş düşürülecek. Sigortalılığınız hakkında bilgi vermediğinizden, çocuğun ne kadar avantaj sağlayacağınızı hesaplayamıyoruz. Ancak belirttiğiniz esaslarsa göre, çocuğunuzun rahatsızlığının emekli olacağınız tarihe etkisini kendiniz hesaplayabilirsiniz.
SORU 5: Oğlum 5 yaşında. Yüzde 90 rahatsız. Erken emekli olabilir miyim? Prim günüm doldu. Bilgilendirirseniz sevinirim. Emine
CEVAP 5: Çocuğu engelli olan annenin emekli edilmesi gibi bir uygulama yok. Ancak, 1 Ekim 2008'den sonra ödenen primler ilişkin sınırlı bir avantaj var. Engelli çocuğu olan kadın sigortalıların 1 Ekim 2008'den sonra ödemiş olduğu primler yüzde 25 oranında arttırılıyor. Ayrıca, arttırılan gün sayısı emekli olunacak yaş haddinden düşülüyor. 1 Ekim 2008'den 1 Ekim 2012'ye kadar ara vermeden 4 yıl prim ödediğinizi varsayarsak, priminizi, 360 gün arttırılacak. Emekli olmak için aranan yaş haddinizde 1 yaş düşürülecek. Sigortalılığınız hakkında bilgi vermediğinizden, çocuğun ne kadar avantaj sağlayacağınızı hesaplayamıyoruz. Ancak belirttiğiniz esaslarsa göre, çocuğunuzun rahatsızlığının emekli olacağınız tarihe etkisini kendiniz hesaplayabilirsiniz.
Emeklilik dilekçenizi verebilirsiniz
SORU6: 31 Mart 1962 doğumluyum. 1986-1987 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanmamı yaptım. Memuriyet giriş (Emekli Sandığı) tarihim, 3 Ekim 1988’dir. Emekli dilekçemi verebilir miyim?
Mustafa Basmacı
CEVAP 6: Memuriyetten önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 15 Nisan 2012 tarihi itibariyle emekliliği hak ettiğinizden, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
Dul olmayan kadın babasından ölüm aylığı alamaz
Soru: SSK’lı olarak çalışmaktayım. Eşim ev hanımı. Hiçbir geliri yok. Anne ve babası vefat ettiler. Kayın pederim SSK emeklisiydi. Eşim babasının maaşını alabilir mi?
Binali Koyun
Cevap: SSK, bekâr, evli olsa da boşanan veya dul kalan ve sigortalı çalışmayan ve kendi çalışmalarından dolayı SGK’dan gelir ve aylık almayan kız çocuklarına yetim aylığı bağlar. Eşiniz evli olduğu için babasından dolayı yetim aylığı bağlatamaz.
Sorularınız için e-posta: [email protected] , [email protected]