SOSYAL GÜVENLİK sorularınız cevaplarınız...
Fazladan ödediğiniz Bağ-Kur
primlerini geri alabilirsiniz
SORU: Eşim tarım Bağ-Kur’lusu. Eşimin primlerini internetten ödüyorum. Eşim adına yaklaşık bir ayda 149 TL ödüyorum. Geçen ay yanlışlıkla 149 TL yerine 14900 TL prim ödemesi yaptım. Eşim adına fazladan ödediğim primleri geri alabilir miyim? (Senai BİNDİL)
CEVAP: Eski Bağ-Kur yasaları halen yürürlükte olsaydı eşiniz adına cari ayın dışında sehven yatırmış olduğunuz primin tamamını geri alamazdınız. Ancak, yeni sosyal güvenlik reform yasası olan 5510 sayılı kanunun 89 uncu maddesine göre, eşinizin cari ay priminden başka borcu yoksa, cari ay prim borcu dışında eşiniz adına fazladan yatırdığınız primleri bağlı bulunduğunuz SGK Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurarak geri alabilirsiniz.
Emeklilik için eksik SSK günleri
cezaevindeyken yatırılamaz
SORU: Babam SSK şartlarında emekli olmak için 1261 gün SSK’sını tamamlamaya çalışırken 1000 günlük sigorta günü varken bir ay önce 4 yıl hüküm giyerek cezaevine girdi. Babamın geri kalan 261 günlük SSK’sını cezaevindeyken tamamlatabilir miyiz? (Osman KESER)
CEVAP: Babanız için gerekli olan sigorta statüsü hizmet akdi ile çalışmaya dayanan 4/a (SSK sigortası) sigortalılık günleridir. 4/a sigortalılığı, fiili çalışmaya dayanan bir sigortalılık türüdür. Yani, bir kişinin SSK şartlarında sigortalı olabilmesi için fiilen o işi yapıyor olması gerekir. Babanızın cezaevinde olduğu devrede hizmet akdine göre fiilen bir işi yapması mümkün olmadığı için, emekliliği için eksik kalan SSK günlerini cezaevindeyken yatırmanız mümkün değildir. Ancak, cezaevindeyken babanızın isteğe bağlı sigortalı olma imkânı varsa da, isteğe bağlı sigortalılık günleri SSK şartlarında kabul edilmez.
Durum tesbiti için kesilen
ölüm aylıkları yeniden bağlanır
SORU: Annem babasından dolayı ölüm aylığı almaktayken 2010 yılı Aralık ayında alması gereken aylığını alamadı. Annemin aylığı neden kesildi? Yeniden bağlanması içim ne yapmalıyız?
CEVAP: Annenizin ölüm aylığı, yaşayıp yaşamadığı, evlenip evlenmediği ve aylık alma durumunda değişiklik olup olmadığını öğrenmek için SGK tarafından kesilmiştir. Her yıl belli bir zaman diliminde SGK tarafından bu tür kontroller yapılmaktadır. Bir dilekçe ve vukuatlı nüfus kayıt örneği ile SGK’ya başvurmanız halinde annenizin evlenmediği ve yaşadığı sürece bir sonraki ödeme dönemi itibariyle aylığı yeniden başlatılır. Durdurulduğu için aralık 2010’a ilişkin alamadığı aylığını da alır.
SSK şartlarında üç buçuk yıl
prim öderseniz emekli olursunuz
SORU: Bana vereceğiniz bir cevap köyümdeki yaklaşık 90 çiftçinin sorularına da cevap olacak. Çünkü köyün neredeyse tamamı aynı soruya cevap arıyor. 20.06.1960 doğumluyum. 01.04.1979’da 16 gün SSK sigortam var. 1980-1982 arası askerlik yaptım. 1994-2003 tarihleri arasında Kayseri Şeker Fabrikasına pancar yatırdım. Ürün para ödemesi yapılırken bizden yüzde 1 oranında Bağ-Kur’a prim kesildi. 2003’ten bu güne eksiksiz çiftçi Bağ-Kur’u yatırıyorum. En kısa yoldan nasıl emekli olabilirim? SGK’da 1994-2003 arası bilgisayar kayıtlarında gözükmüyor. Bunu nasıl gösterebilirim? SSK 1979 başlangıcımı esas alıp tüm Bağ-Kur’larımı SSK’ya saydırıp SSK’dan emekli olabilir miyim? (Servet YILDIZ-Gemerek/Sivas)
CEVAP: En kısa yoldan SSK şartlarında emekli olabilirsiniz. Bunun için bir an önce çiftçi Bağ-Kur’unuzu sona erdirerek bir işyerinde 4/a (SSK) sigortalısı olun. SSK sigortalılığınız 1261 gün olunca, SSK’dan hemen emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 1994-2003 arası SGK kayıtlarında gözükmeyen günler için, şeker fabrikasında bulunan müstahsil makbuzlarınızı temin ederek SGK İl Müdürlüğü’ne gidin ve o makbuzlara göre kendinizi, tevkifat yapılan dönemler için Bağ-Kur’lu saydırın. Emeklilik için gününüz yeterli olduğundan askerlik sürelerinizi borçlanmaya gerek yoktur. Ayrıca, askerliğiniz emeklilik yaşınızı da erkene çekmeyecektir. SSK emekliliğiniz için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 prim ödeme gün sayısı ve 44 yaşını ikmal etmeniz gerekiyor. Siz bunların tamamını, en kısa zamanda SSK’lı olup 1261 gününüz (3,5 yıl) olduğunda tamamlamış olacaksınız. Bağ-Kur şartlarında emekli olmanız hem yaş hem de hizmet süresi bakımından daha uzun süreli olduğu için ayrıca açıklama yapılmamıştır.
Ölen eşten icar senedine göre
ölüm aylığı bağlanamaz
SORU: Eşim Turhan Keser 2009’da vefat etti. Eşim adına 1998’de müstahsil makbuzu var. Eşimin Ziraat Odası ve tapu kaydı yok, ancak 1998 ve sonraki yılları ihtiva eden beş yıllık icar senedi var. Eşim üzerinden noter onaylı icar senedine göre tarım Bağ-Kur’undan ölüm aylığı alabilir miyim? (Recep ŞEKER)
CEVAP: Mülga 2926 sayılı tarım Bağ-Kur Kanununun 10 uncu maddesinde tescilde esas alınan kayıtlar arasında icar senedi yer almadığı için, SGK yetkilileri müteveffa eşinizi icar senedine göre Bağ-Kur’lu saymaz. Eşinizin icar senedi olmasa bile 1998 ve devam eden yıllarda kooperatif veya Ziraat Odası kaydı olsa idi Bağ-Kur’lu sayılırdı. Ancak, iş mahkemeleri tarımsal faaliyete karine olan icar senetlerine göre sigortalılık süresi vermektedir. Bir an önce iş mahkemesine dâvâ açmanızı öneririz.