SORU 1: 1985 yılında Almanya’da ilk olarak çalışmaya başladım. Almanya’da yaklaşık olarak 30 yıl kaldım. Şu anda Türkiye’deyim. Almanya’daki günlerimi borçlanıp Türkiye’den emekli olmak istiyorum. Ancak, Türkiye’deki SGK yetkilileri Almanya’daki ilk işe giriş tarihi olan 1985 yılını Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak dikkate almıyor. Böyle olunca da benim emekli yaşım ve borçlanma yapacağım gün sayısı yükseliyor. Bu durumda ben ne yapabilirim? Ahmet KARA / Balıkesir
CEVAP 1: Değerli okur, Almanya’daki ilk işe girişler Türkiye’de SGK tarafından sigorta başlangıcı olarak kabul edilmiyor. Çünkü, 3201 sayılı kanunun 5 nci maddesine göre, yurt dışı borçlanması yapacak kişinin sigorta başlangıcı, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür deniliyor. SGK da bu hükümden hareketle sizin ve sizin durumunuzda olanların Almanya’daki işe girişlerini sigorta başlangıcı saymıyor. Ancak, Almanya ile Türkiye arasında imzalanan sosyal güvenlik sözleşmesinde, Almanya’da ilk çalışmaya başlanılan tarihin Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak dikkate alınması gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bu sebeple siz de, söz konusu sosyal güvenlik sözleşmesini dayanak göstererek SGK aleyhine iş mahkemelerinde dâvâ açın. Kesin kazanırsınız. Bu şekilde, Almanya’daki ilk işe girişinizi mahkeme kararıyla Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak kabul ettirirseniz emeklilik yaşını ve SGK’ya ödeyeceğiniz borçlanma gün sayısı primi düşer ve kazançlı çıkarsınız.
Norveç’ten emekli olanın sağlık giderini Türkiye ödemez
SORU 2: Norveç devletinden malûlen emekli oldum. Kendi evimde merdivenden düştüm. Bir devlet hastanesinden ameliyat oldum. Bana 7.000 TL tutarında sağlık masrafı çıkardılar ve bunu ödememi istediler. Bu durumda ben ne yapabilirim?
CEVAP 2: Norveç devleti ile Türkiye’nin sosyal güvenlik anlaşması yalnızca uzun vadeli sigorta kollarına ilişkindir. Yani, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkindir. Norveç devleti ile Türkiye devleti arasındaki sosyal güvenlik sözleşmesi hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı gibi kısa vadeli sigorta kollarına uygulanmadığı için, sağlık masraflarınız Türkiye tarafından ödenmez. Bu durumda siz hastaneye faturaların bedelini öder, ardından Norveç’te bağlı bulunduğunuz hastalık kasasına bir dilekçe ile fatura ve eklerinizin ödenmesi için yazı yazarsınız ve oradan paranızı alırsınız. Ancak, Norveç yanında Türkiye’den de emekli olsaydınız, söz konusu sağlık harcamalarınız için cebinizden para çıkmaz ve Türkiye (SGK) tarafından ilgili hastaneye ödenirdi.
Annenize bakım parası almak için SHÇEK’e başvurun
SORU 3: Benim annem Alzheimer hastası. Anneme bakan bir babam var ve kendisi Emekli Sandığı emeklisi. Annemin Alzheimer olması nedeniyle babam bakımı ile ilgileniyor. Babam evde anneme bakım parası alabilir mi? Akın ÇELEBİ / Gaziantep
CEVAP 3: Ailenizin içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı 348 TL’den az ise, anneniz için alacağınız raporda ağır özürlü ibaresi varsa ve anneniz hayatını başkasının yardımı olmadan devam ettiremediği için annenize babanız bakıyorsa, babanız annenize baktığı için aylık net asgarî ücret tutarında evde bakım aylığı alabilir. Bunun için kaymakamlıklara ya da bulunduğunuz yerdeki Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine (SHÇEK) başvurmanız gerekmektedir.
Sorularınız için e_posta: [email protected] , [email protected]