5510 sayılı sosyal güvenlik reform yasasının 1 Ekim 2008’den itibaren yürürlüğe girmesiyle birlikte, kamuoyunda bu tarihten sonra SGK’dan çift aylık alınamayacağına dair bir algı oluştu. Halk arasında oluşan bu algı özellikle, yaşlılık aylığı ile dul ve yetim aylıklarının birlikte alınamayacağı veya hem dul hem de yetim aylığının birlikte alınamayacağına yönelik bulunmaktadır. Okurlarımıza faydalı olması açısından SGK’ya dâvâ açmadan çift aylık alınabilecek durumlar aşağıda açıklanmıştır.
a) 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den önce aylık almakta iken, 5510 sayılı kanuna göre yeni bir aylığa hak kazananlar SGK’dan çift aylık alabilirler: Örnek olarak; 12.06.2006 tarihinden itibaren 1479 sayılı esnaf Bağ-Kur kanunu kapsamındaki eşinden ölüm aylığı alan bayan A’nın, 02.02.2011 tarihinde 4/a (SSK) emeklisi babası vefat etmiştir. Bu durumda, ölen sigortalıların statüleri farklı olduğundan (birisi Bağ-Kur’lu birisi SSK’lı) bayan A, hem eşinden dul aylığı hem de babasından dolayı yetim aylığını birlikte ve tam olarak alabilecektir.
Örnek olarak, Bayan B, 01.09.2000 tarihinde SSK’lı eşinden dul aylığı almaya başlamıştır. Bayan B’nin SSK’lı (4/a) olan ve toplam 2000 gün prim ödeme gün sayısına sahip olan annesi 01.05.2009’da vefat etmiştir. Bu durumda, 1 Ekim 2008’den önceki ve sonraki sigortalılık statüleri aynı (4/a) olduğu için, bayan B’ye 5510 sayılı kanunun 54'üncü maddesine göre, tercih ettiği aylık ödenir.
Örnek olarak, Esnaf Bağ-Kur’lusu olarak 01.07.2002 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı alan Bay A’nın 15.08.2010 tarihinde tarımda kendi nam ve hesabına çalışan ve bu kapsamda 7 yıl hizmeti olan eşi vefat etmiştir. Sigortalılık statüleri aynı olmasına rağmen, 5510 sayılı kanuna göre hak kazanılan aylık 4/b sigortalıları için (4) numaralı alt bende göre hak kazanılan aylık olduğundan, Bay A, hem kendi aylığını hem de eşi üzerinden dul aylığını birlikte ve tam olarak alabilecektir.
b) 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den önce aylık almakta iken, 506, 1479, 2926 ve 2925 sayılı kanunlara göre yeni bir aylığa hak kazananlar SGK’dan çift aylık alabilirler:
Örnek olarak, 1479 sayılı kanun kapsamında iken ölen eşinden dolayı 15.01.1998 tarihinden itibaren dul aylığı alan B şahsı, 03.10.2003 tarihinde ölen ve 1479 sayılı kanun kapsamında olan babasından dolayı 10.11.2010 tarihinde yetim aylığı almak için talepte bulunmuştur. B şahsına ölen eşi ve babasından dolayı bağlanacak aylık aynı kanun kapsamında olduğundan, 1479 sayılı kanuna göre değerlendirme yapılır ve miktarı yüksek olan aylığı alabilir diğerini alamaz.
c) 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den önce birden fazla aylık almakta iken, 5510 sayılı kanuna göre yeni bir aylığa hak kazananlar SGK’dan çift aylık alabilirler:
Örnek olarak, A şahsı 506 sayılı kanun kapsamında babasından 01.05.2004’ten beri 800 TL ölüm aylığı almakta, 1479 sayılı kanun kapsamında ölen eşi üzerinden 06.10.2006’dan itibaren 600 TL dul aylığı almakta iken, 4/a sigortalısı annesi üzerinden 01.01.2011 tarihinde 400 TL ölüm aylığına hak kazanmıştır. Bu durumda, sigortalılık statüleri aynı olan baba ve anne aylıkları için mukayese işlemi yapılır ve en düşük miktarlı aylık kapsamdan çıkarılır. Sonuçta A şahsına 800+600= 1400 TL ölüm aylığı bağlanır.
d) 2926 sayılı tarım Bağ-Kur kanununa göre aylık alanlar, 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç, 5510, 506, 1479, 5434 ve 2925 sayılı kanunlara göre bağlanan veya bağlanacak diğer gelir ve aylıklara bakılmadan SGK’dan çift aylık alabilirler:
Örnek olarak, 01.08.2004’ten itibaren 2926 sayılı kanun kapsamında yaşlılık aylığı alan E şahsı, 20.10.2010’da ölen 5510 sayılı kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki eşinden dolayı ölüm aylığına hak kazanmıştır. Bu durumda, aylık bağlanacak sigortalılık statüleri aynı olduğundan, çift aylık bağlanıp bağlanmayacağına 5510 sayılı kanunun 54'üncü maddesine göre değerlendirme yapılır ve her iki aylığı da tam ve birlikte alabilir.
Örnek olarak, 05.08.2001 tarihinden itibaren 2926 sayılı yasa kapsamında malûllük aylığı alan B şahsı, 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihinden sonraki bir tarih olan 25.10.2010’dan itibaren de ölen memur emeklisi eşinden ölüm aylığına hak kazanmıştır. Bu durumda, ölüm aylığı farklı kanunlara göre hak kazanıldığından, B şahsı her iki aylığı tam olarak ve birlikte alabilecektir.
Sorularınız için e-posta: [email protected] , [email protected]