Halbuki, 1 Ekim 2008 tarihi ile 19.01.2013 tarihi arasında 4/b sigortalılarının tabi oldukları kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, iş kolu ve yapılan işin tehlike sınıf ve derecelerine göre değişmekte, yüzde 1 ila 6,5 arasında olmak üzere değişmekteydi. 4/b sigortalısı olan bir kişinin Sigortalı Hizmet Döküm Cetveli’nin “Diğer Bilgiler” başlıklı panelinde “5510 Aylık Oranı” kısmı bulunmaktadır. İşte bu kısmın karşılığında yer alan yüzde 32,5’in üzerindeki her oran kısa vadeli sigorta kolları prim oranıdır. Örnek olarak, tarımda kendi nam ve hesabına çalışanların ödeyeceği kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 1, peynir imalatçıları ve kahvehaneciler yüzde 1, kasaplık ve madencilik yüzde 6, balıkçılık yüzde 3, bina inşaatı yüzde 3 olarak belirlenmiştir.
Şimdi, bir örnekle, kısa vadeli sigorta kolları prim oranının 4/b sigortalısı bir kişinin ödeyeceği prim oranını nasıl etkilediğini açıklamaya çalışalım. Meselâ; Bay A, 03.01.2013 tarihinde metal döküm işyeri açarak vergi mükellefi olmuştur. Kazancını asgarî ücretten beyan ederek, primlerini asgariden yatırmak istemiştir. SGK, bu kişinin 5510 sayılı yasa kapsamındaki 4/b sigortalılık tescilini 03.01.2013 tarihi itibariyle yapmıştır. Bay A’nın kısa vadeli sigorta prim oranları dikkate alınmadan ödeyeceği prim oranı şu şekilde hesaplanmaktadır. 01.01.2013-30.06.2013 tarihleri arasındaki brüt asgarî ücret tutarı; 978,60 TL’dir. Bir günlük asgarî ücret tutarı, 32,62 TL’dir. Bu durumda kısa vadeli sigorta prim oranı dikkate alınmadan Bay A’nın ödeyeceği prim oranı; 32,62 TL X 30 gün X yüzde 32,5 = 318,04 TL çıkmaktadır. Bay A’nın ödeyeceği kısa vadeli prim oranına mesleği olan metal dökümüne göre nace kodundan baktığımızda, yüzde 3 olarak görmekteyiz. Bu durumda kısa vadeli sigorta kolları prim oranı da ilâve edildiğinde Bay A’nın ödeyeceği toplam prim oranı; yüzde 35,5 yapmaktadır. Bunun rakamsal ifadesi ise; 32,62 TL X 30 gün X yüzde 35,5 = 347,40 TL olmaktadır. Görüldüğü üzere, kısa vadeli sigorta kolları prim oranı Bay A’nın ödeyeceği prim tutarını 29,36 oranında arttırmaktadır.
Bu durumda, 4/b sigortalıları tarafından yapılacak olan pratik yol şudur. Öncelikle, 29.09.2008 tarihli ve 27012 ikinci mükerrer sayılı Resmî Gazetede yer alan 2008/14173 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenen Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesine baksınlar. Bu prim tarifesine göre, tabi oldukları kısa vadeli sigorta kolları prim oranlarını öğrensinler. Ardından, 1 Ekim 2008 tarihi ile 19.01.2013 tarihi arasında kendilerine uygulanan, kısa vadeli sigorta kolları prim oranını öğrensinler. Eğer, SGK’nın uyguladığı kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, 29.09.2008 tarihli ve 27012 ikinci mükerrer sayılı Resmî Gazetede yer alan 2008/14173 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenen Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesine göre kendilerine uygulanması gereken prim oranından daha yüksekse, aradaki farkı SGK’dan yazılı olarak istediklerinde geri alabilmektedirler.
1 Ekim 2008 tarihi ile 19.01.2013 tarihi arasında, 4 yıl 5 ay gibi bir zaman dilimi (yaklaşık 53 ay) bulunmaktadır. Bir aylık en düşük farkın yaklaşık 30,00 TL olduğu düşünüldüğünde, yaklaşık 2000 TL gibi bir fark, 4/b sigortalısının hesap ekstrasında fazla ödeme olarak gözükmektedir.
Bu sebeple, SGK’nın 4/b sigortalılarından habersiz bir şekilde uyguladığı ve sigortalıların dezavantajına olan bu uygulamadan bir an önce 4/b sigortalılarının haberdar olmasını ve 3000 TL ile 4000 TL arasındaki bir fazla ödemeyi SGK’dan geri almalarını önemle tavsiye ediyoruz.

Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.