SORU 1: Benim nişanlım şehit kızıdır. Babası asker şehidi. Annesi ve kendisi babası üzerinden dul aylığı alıyor. Nişanlım 22 yaşında. Benimle evlenirse çeyiz parası alabilir mi? Alırsa ne kadar alır?
CEVAP 1: Nişanlınızın vefat eden babası üzerinden aldığı yetim aylığı memuriyet kapsamında alınan aylık olarak kabul edilmektedir. Memurların sosyal güvenceleri 1 Ekim 2008’den önce Emekli Sandığı kapsamında sağlanırken 1 Ekim 2008’den sonra SGK (4/c) kapsamında sağlanmaya başlamıştır. Bu sebeple, nişanlınızı sizinle evlenirse SGK’dan çeyiz parası alabilir. Eğer nişanlınız 1 Ekim 2008 tarihi öncesinden beri yetim aylığı alıyorsa çeyiz parası miktarı son aldığı aylığın 12 katı tutarıdır. Eğer nişanlınız 1 Ekim 2008 tarihinde sonra aylığa bağlanmışsa, çeyiz parası miktarı son aldığı aylığın 24 katı tutarında olacaktır.
Esnafın Bağ-Kur’u (4/b) askerdeyken devam eder
SORU 2: 01.01.1984 tarihinden 25.12.1989 tarihine kadar Bağ-Kur sigortalısıydım. 25.12.1989 tarihinden bugüne kadar emekli sandığına tabi olarak memurluk yapmaktayım. Hizmet birleşmesi yaptırmak için kurumuma müracaat ettiğimde altı senelik Bağ-Kur hizmetimin içinde olan sekiz aylık askerlik dönemi dahil edilmedi. Halbuki askerdeyken hem vergi kaydım hem de Bağ-Kur’luluğum devam ediyordu. Son okuduğum yazılarınızda askerde geçen Bağ-Kur hizmetinin vergi kaydı devam etmesi halinde borçlanma yapılmaması gereğinden bahsetmişsiniz. Bu durumda benim bu sekiz aylık askerlik dönemi hizmete nasıl saydırabilirim?
CEVAP 2: Sosyal güvenlik hukukunda her iş ve işlemin yapıldığı tarihte mevcut olan geçerli mevzuata göre çözümlenmesi ve değerlendirilmesi bir ilkedir. Sizin Bağ-Kur hizmetlerinizin ait olduğu yıllarda Bağ-Kur mevzuatı geçerliydi. Bağ-Kur’un 279 sayılı genelgesine göre, Bağ-Kur sigortalısı olanlardan vergi kaydı devam ederken askere gidenlerin Bağ-Kur’unun sona erdirilmemesi gerekmektedir. Çalıştığınız Kurum Bağ-Kur hizmetlerinizi dosyanızın bulunduğu SGK İl Müdürlüğü’nde istemiştir. Siz, çalıştığınız Kuruma bir dilekçe yazarak askerde iken sigortalı olmanızı gerektiren vergi kaydınızın devam ettiğini, bu sebeple Bağ-Kur sigortalılığınızın da devam etmesi gerektiğini belirten bir dilekçe yazın. Çalıştığınız Kurum söz konusu dilekçeye istinaden hizmetlerinizi yeniden istesin. Bu şekilde sıkıntınızın giderileceği düşündeyiz. Esnaf ve şirket ortaklarının askerdeyken bile sigortalılıklarının devam ettirilmesi uygulaması halen devam etmektedir.
Eşiniz SSK şartlarında 1261 günü tamamlarsa emekli olur
SORU 3: Eşimin, 1 Mart 1989 ila 30 Haziran 1989 ayları arasında 4 aylık, 506 sayılı Kanuna tabi SSK hizmeti bulunmaktadır. 4 çocuk var. Doğum tarihleri; 1. Çoçuk 10.09.1986, 2. Çocuk 06.07.1989, 3. Çocuk 15.01.1997, 4. Çocuk 31.03.2001. 1 Ağustos 2000 tarihinden, 31 Mart 2011 tarihine kadar Bağ-Kur İsteğe bağlı sigortalısı. 16 Nisan 2011 tarihinden itibaren ise sigortalı olarak çalışmaktadır. Bu bilgilere göre, eşim 2 doğum borçlanması yapıp SSK’dan hemen emekli olabilir mi?
CEVAP 3: Vermiş olduğunuz bilgilere göre, eşinizin SSK’ya ilk giriş tarihine göre emeklilik şartı; 20 yıl sigortalılık süresi, 45 yaş ve 5300 gün prim gün sayısına sahip olmasıdır. Eşiniz doğum tarihleri 06.07.1989 ve 15.01.1997 olan çocuklar için doğum borçlanması yapabilir. Doğum borçlanması yaptığında emekli olma gün sayısını tamamlıyor. Ancak, son üç buçuk yılı yani 1261 günü SSK şartlarında geçirmesi gerektiğinden, bu koşulu tamamlarsa yaşı da tamamsa emekli olur. Doğum borçlanması son üç buçuk yılında hesabına sayılmıyor.
NOT: Her hafta Perşembe günleri bu köşede olacağız. Sorularınız için e-postalarınızı bekliyoruz. E-posta: [email protected] , [email protected]