SORU 1: Bir yapı kooperatifinin başkanıyım. Kooperatif evlerini yaparken sigortasız çalıştırdığım bir işçi inşaattan düşerek öldü. Olayla ilgili iş kazası soruşturması yapıldı ve başkanı olduğum kooperatife SGK tarafından 90.000 TL civarında borç çıkarıldı. SGK’nın gönderdiği yazıda 15 gün içinde ödemediğim takdirde hakkımda dava açılacağı belirtiliyor. Bu durumda ne yapabilirim?
(Ömer Lök/Ankara)
CEVAP 1: Sosyal Güvenlik Kurumu, ölümlü iş kazası dolayısıyla ölen kişinin geride kalan eş ve çocuk gibi hak sahiplerine ölüm geliri bağlar. Bu geliri bağladıktan sonra da iş kazasıyla ilgili ölen kişinin sigortasız olması ve işverenin kusuru dolayısıyla, hak sahiplerine bağladığı gelirin peşin sermaye değerini işverenden ister. Siz öncelikle SGK tarafından size yapılan ödeme tebligatına, borcu kabul etmeyerek itiraz edin. 15 günlük süre içinde borcu ödemezseniz SGK sizin hakkınızda iş mahkemesinde rücuen tazminat dâvâsı açacaktır. Dâvâ açılınca, dâvâya müdahil olun ve kusur oranlarına itiraz edin. Bunun üzerine mahkeme kusur oranını yeniden belirleyecek ve buna göre hakkınızda gerekli işlemler yapılacaktır. Mahkeme sonuçlanmadan hakkınızda icra süreci başlatılamaz.
Aynı devrede hem Bağ-Kur’lu (4/b) hem SSK’lı (4/a) olunabilir
SORU 2: Gıda mühendisi olarak bir işletmede 4/a sigortalısı (SSK) çalışıyorum. Buradaki işime son vermeden aynı zamanda gıda üzerine denetim ve danışmanlık yapan bir şirket kurmak istiyorum. Şirketi kurduğumda benim çalıştığım işyerindeki sigortalılığım sona erip şirket ortaklığından dolayı 4/b sigortalısı mı olurum? (Recep Taş / İzmir)
CEVAP 2: 25.02.2011 tarihli ve 6111 sayılı torba yasanın 33 üncü maddesiyle değişik 5510 sayılı yasanın 53 üncü maddesine göre, 4/a ve 4/b sigortalılığı hizmet süresi çakışması durumlarında, 4/a sigortalılığı esas alınır ve istenildiği takdirde 4/b sigortalılığına da ayrıca prim ödenebilir. Bu sebeple siz de, gıda mühendisliğinden dolayı oluşturulan 4/a sigortalılığınızı sona erdirmeden, danışmanlık şirketi kurabilirsiniz. Bundan dolayı da ayrıca isterseniz 4/b sigortalılığına prim ödersiniz. Çünkü, ilgili bakanlık ve kayıtlı olduğunuz meslek odası 4/b sigortalılığınızın olmasını şart olarak sizden ister. Özetle, 4/a ve 4/b hizmet çakışmalarında 4/a sigortalılık süresine itibar edilir. Ancak, kişi isterse 4/b sigortalılığına da prim ödeyerek prime esas kazancını yükseltebilir.
10 kişiden fazla işçi çalıştıran maaş ödemesini bankadan yapar
SORU 3: Ramazan Bayramında pastanemizde 30 kişi çalıştırmayı düşünüyorum. Bunların maaşlarını bankadan yatırma zorunluluğum var mı? Yatırmadığım takdirde bana bir ceza gelir mi?
CEVAP 3: "Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmeliği” nin 10'uncu maddesine göre 10 kişiden fazla işçi çalıştırırsanız bunların ücretlerini bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüsünüz. Şayet ödemediğiniz takdirde, aynı yönetmeliğin 16'ncı maddesi gereği tarafınıza bağlı olduğunuz bölge çalışma müdürlüğü tarafından idari para cezası verilir. Tarafınıza verilecek ceza ise, maaşı bankaya yatmayan her işçi için yaklaşık 120-150 TL arasında olacaktır.
NOT: Sorularınız için e-posta: [email protected] , [email protected].