SORU 1: Bulunduğum mahallede bir kadın var. Oğlu vefat etmiş. Kadın eşinden boşandı ve oğlu üzerinden SGK’dan ölü aylığı alıyor. SGK’nın anlaşmalı boşananın kestiği aylık buna girer mi? (Hanifi TÜMER/İstanbul)
CEVAP 1: 5510 sayılı yasada, eşinden boşandığı halde boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir hükmü bulunmaktadır. Günlük hayatımızda genellikle kanunda yer alan bu hüküm, ölen babası üzerinden yetim aylığı almak için kocasından boşanan bayanlar için uygulanmaktadır. Ancak kanun hükmü açıktır. Her kim ki, SGK’dan aylık almak için eşinden anlaşmalı (muvazaalı) boşanırsa ancak resmiyet-te boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşarsa bu kişilerin aylıkları kesilir.
Emekli aylığı olan kadın kocasından ölüm aylığı alır
SORU 2: Ben ev hanımıyım. SGK’ya isteğe bağlı prim ödüyorum. Kocam geçen ay trafik kazası geçirdi. Durumu kötüye gidiyor. Kocam SSK emeklisi. Eğer kocam ölürse, ben de isteğe bağlılıktan emekli olursam, hem kocamın hem kendimin aylığını birlikte alabilir miyim? (Etfal ARI/Bursa)
CEVAP 2: Hanımefendi sormuş olduğunuz soru çok önemlidir. Çünkü, ülkemizde eşler vefat ettiğinde yalnızca birisinin maaşının alınabileceği şeklinde yanlış bir algı vardır. Kocası ölen bir kadın nasıl kocasının ölüm aylığını SGK’dan alabilirse, karısı ölen bir koca da eşinin ölüm aylığını SGK’dan alır. Bu durum, 5510 sayılı reform yasasından sonra da değişmemiştir. Koca ve karının birbirinin aylığını alabilmelerinde tek şart, evlenmeyip dul kalmalarıdır. Ancak, bu konuda ince bir ayrıntı vardır. Eğer hayattaki kadın veya kocanın kendi emekli aylığı da var ise, eşi üzerinden yalnızca yüzde 50 oranında ölüm aylığı alır. Hayattaki kadın veya kocanın kendi emekli aylığı yoksa, eşi üzerinden bağlanacak aylığın yüzde 75’ini alır.
49 yaş 5300 günle emekli olursunuz
SORU 3: 12.06.1975 doğumluyum. 20.02.1980 tarihinde sigorta başlangıcım var. Bu şartlarda ben en erken ne zaman emekli olabilirim? (Ahmet SEVİNÇ/İstanbul)
CEVAP 3: Değerli okur, en erken SSK şartlarında emekli olabilirsiniz. Emeklilik için 49 yaşını doldurmanız ve en az 5300 gün prim ödeme gün sayısına sahip olmanız gerekmektedir.
Özürlü çocuğu olan baba erken emekli olamaz
SORU 4: Evde özürlü bir çocuğum var. Özürlü çocuğu olanların erken emekli olacağı söyleniyor. Ben çocuğun babasıyım. Bu konuda babalara da erken emeklilik hakkı var mı?
CEVAP 4: Değerli okur, 5510 sayılı yasanın 28'nci maddesine göre, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birisinin bakımına muhtaç derecede malül çocuğu bulunanlara, prim ödedikleri gün sayısının dörtte birisi prim ödeme gün sayılarının toplamına ilave edilmekte ve bu şekilde erken emekli olunmaktadır. Kadın sigortalının, memur, işçi, esnaf veya şirket ortağı sigortalı olması arasında hiçbir fark yoktur. Bu düzenlemeden bütün kadın sigortalılar faydalanabilir. Ancak, özürlü çocuğu olan babalara tanınmış böyle bir hak ve imkan yoktur.
NOT: Sorularınız için e-posta:
[email protected]
[email protected]