Çünkü, SGK mevzuatı çalışma hayatında olsun ya da olmasın, herkesi ilgilendirdiği için, konunun muhatapları çoğalmakta ve özellikle hukukçu kişiler tarafından takip edilmektedir. Bu sebeple, SGK tarafından imkân verilmeyen bir çok sosyal güvenlik hakkı yargı yoluyla elde edilmektedir. 

Bu haftaki çalışmamızda, SGK tarafından memur çocuklarına 12 aylık çeyiz parasının dâvâ açıldığında nasıl 24 aya yükseleceğini örnek Yargıtay kararıyla açıklamaya çalışacağız. 

5510 sayılı yasa ile mülga 5434 sayılı yasanın 90’ıncı maddesinde; “Evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocuklarla anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının oniki aylık tutarı evlenme ikramiyesi olarak ödenir.” hükümleri bulunmaktaydı. 

5510 sayılı yasanın geçici 4’üncü maddesinde ise; “…Bu madde kapsamına girenlerin aylıklarının bağlanması, arttırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır, …” hükümleri bulunmaktadır. 

5510 sayılı yasanın “Evlenme ve Cenaze Ödeneği” başlıklı 37’nci maddesinde; “Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir.” hükümleri bulunmaktadır. Bu hükümler, 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 

SGK yetkilileri, ölen memur babası üzerinden yetim aylığı alan kız çocukları, 5510 sayılı yasanın bütün hükümleriyle birlikte yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008 tarihinden sonra evlenseler bile, bu kişilere 5434 sayılı yasanın 90’ıncı maddesinde yer alan 12 aylık tutarında çeyiz parası (evlenme ikramiyesi) ödemektedirler. 
SGK’nın bu uygulaması ile 12 aylık çeyiz parası alan memur çocukları ise, 5510 sayılı yasanın yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den sonra evlendikleri için, 5510 sayılı yasa hükümlerine göre 24 aylık çeyiz parası almaları gerektiğini ileri sürmekte ve konuyu yargıya taşımaktadırlar. 

Konuyla ilgili, Ankara 8. İş Mahkemesi’nin 2010/382 Esas ve 2011/453 sayılı kararı, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin 2011/18141 Esas ve 2013/521 Karar sayılı ilâmıyla onanarak kesinleşmiştir. Bu konuda çok sayıda örnek Yargıtay kararı mevcut bulunmaktadır. Biz, zaman ve zemin açısından, bu köşe yazısı çalışmamızda, yalnızca bir adet Yargıtay kararına yer verdik. 

Üstteki örnek Yargıtay kararından da açıklandığı üzere, yargı kararları; memur çocuklarının aynen Bağ-Kur’lu ve SSK’lıların çocukları gibi evlendikleri takdirde, 24 aylık çeyiz parası alması gerektiğini ifade etmektedir. Çünkü, konuyla ilgili Yargıtay kararları, meydana gelen olayların yürürlükte olan yasal kurallara göre çözümlenmesi gerektiğini belirterek, 01.10.2008’den sonra evlenen memur çocuklarının 5510 sayılı yasanın 37’nci maddesine tabi olması gerektiğini ve çeyiz parasının 5510 sayılı yasanın 37’nci maddesinde tanımlandığı şekliyle 24 ay tutarında ödenmesi gerektiğini ifade etmektedir. 

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun uygulamalarına göre, memur babası üzerinden ölüm aylığı alan kız çocukları, 5510 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den sonra evlenseler bile, 5434 sayılı yasanın 90’ıncı maddesine tabi olmakta ve bunlara 12 aylık tutarında çeyiz parası ödenmektedir. 

Yargıtay kararları ise, meydana gelen olayların yürürlükte olan yasal kurallara göre çözümlenmesi gerektiğini belirterek, 01.10.2008’den sonra evlenen memur çocuklarının 5510 sayılı yasanın 37’nci maddesine tabi olması gerektiğini ve çeyiz parasının 5510 sayılı yasanın 37’nci maddesinde tanımlandığı şekliyle 24 ay tutarında ödenmesi gerektiğini ifade etmektedir. 

SGK’nın bu uygulamasıyla karşılaşanlar, örnek yargı kararından da anlaşılacağı üzere, dâvâ açmaları durumunda, 12 aylık çeyiz parasını 24 aylık tutara yükseltebileceklerdir.