Son zamanlarda basın yayın organlarında, SGK tarafından kira geliri elde eden vatandaşların 4/b sigortalısı (eski adıyla Bağ-Kur sigortalısı) yapıldığı, kira geliri elde edenler emekliyse, bunların emekli aylığının yüzde 15’i oranında sosyal destek primi kesintisi yapıldığı bilgileri yer almıştır. Yaklaşık olarak 450.000 kira geliri olan vatandaşa SGK tarafından sigortalılık ve borç tebligatı gönderilmiştir. Bu konunun önemli olduğunu düşünerek, bu haftaki köşe yazımızda, kira geliri olanların 4/b sigortalısı olup olamayacağını ve bunların emekli aylığından destek primi kesilip kesilemeyeceğini açıklamaya çalışacağız.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde; arazi, bina, gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı gibi mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların, gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri) kabul edileceği belirtilmektedir.
Bu sebeple, kira geliri bir ticarî kazanç değildir. Çünkü, kira geliri herhangi bir ticarî ve sınaî faaliyetten dolayı sağlanan kazanç değildir.
5510 sayılı sosyal güvenlik reform yasasının 4’üncü maddesinde, kimlerin 4/b sigortalısı sayılacağı, hüküm altına alınmıştır. Buna göre, söz konusu 4’üncü madde hükümlerinin yazımızla ilgili hükümleri; “Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; …
b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise; 1) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, …sigortalı sayılırlar.” şeklindedir.
Bu hükümlere göre, 5510 sayılı yasa kapsamında bütün gelir vergisi mükellefleri değil, yalnızca ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gelir vergisi mükellefi olan kişiler zorunlu olarak 4/b sigortalısı sayılmışlardır. Bu sebeple, menkul veya gayrimenkul kira geliri elde eden kişilerin hem 5510 sayılı yasa kapsamında 4/b sigortalısı olmamaları, hem de bunlardan emekli destek primi kesilmemesi gerekmektedir.
Bu anlatımlarımıza rağmen, kira geliri elde ettiği için 4/b sigortalısı sayılan vatandaşlarımız var ise veya kira geliri elde ettiği için SGK tarafından emekli aylığının yüzde 15’i oranında kesinti yapılan varsa onlara bir tavsiyemiz vardır. Şöyle ki; bu durumda olanlar, bağlı oldukları vergi dairesinden elde ettikleri gelirin ticari kazançtan dolayı olmadığına dair bir resmî yazı alsınlar. Bu resmî yazıyı SGK’ya getirip versinler. O zaman SGK yetkilileri, bu kişilerin kira gelirlerinin ticarî kazançtan dolayı olmadığını anlarlarsa, hem 4/b sigortalılık tescillerini iptal edecekler, hem de emekli aylıklarından yapılacak kesintileri sona erdireceklerdir.
Kapanan belediyenin geçici işçisinin durumu
Bazı yasal düzenlemelerle bir kısım küçük belediyeler ve özel idareler kapatıldı. Buralarda geçici olarak çalışan sözleşmeli personeller bulunmaktaydı. Bu geçici personellerin iş akdinde eğer belediye veya özel idare kapatılmamış olsaydı bir sonraki sözleşme döneminde de çalışacağına dair hüküm yer alıyorsa, belediye veya özel idare kapatılsa bile belediye veya özel idarenin devrolunduğu kurum veya kuruluşta çalışmaya devam ederler. Eğer sözleşmeli personelin iş akdinde böyle bir hüküm yoksa, kıdem, ihbar ve diğer özlük haklarını alarak iş akdi sona erdirilir.
Not: Sosyal güvenlikle ilgili sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.