İhaleyi alan şirket bize; boş bir senet, ibraname ve bütün izin haklarımızın kullanıldığına ve hiçbir hakkımızın kalmadığına dair belgeler imzalatmak istiyor. Bu durumda bizim yasal haklarımız nelerdir? (Taner DOĞAN)
CEVAP: Şirketin yaptığı bu işlem hukuka aykırıdır. Bu konuyla ilgili olarak yapılacak iki farklı yol vardır. Birincisi; bahsini ettiğiniz senet ve evrakları imzalamadan önce hastane idaresine veya il sağlık müdürlüğüne bu şekilde size zorla imza attırılmak istendiğini şikâyet edin. Ayrıca, Sağlık Bakanlığı’na isimsiz e-mail gönderin. İkincisi; imzalayacağınız senedin üzerine tarih atıp miktar hanesini çizebilirsiniz. Eğer bunu da size yaptırmazlarsa, şirketin idareyle sözleşmesinin bitimine yakın mahkemeye gider; “zor durumumdan dolayı şu tarihte şu şirkete bir senet imzaladım senedin aleyhimde kullanılmaması için dâvâ açıyorum” dersiniz. Dâvâ yoluna gitmeseniz bile, notere gider; “şu tarihte (senedin üzerine tarih yazmanız bu nedenle önemlidir) şu şirkete karşı bir senet imzaladım. Başka kimseye senet vermedim.” diye zapt altına aldırırsınız, ileride bu da sizin lehinize bir delil olur. Ayrıca, siz senedi ve diğer belgeleri hiçbir kayıt düşmeden (tarih ve miktar kısmını çizmek gibi) imzalasanız bile, şirket bu senet ve evraklarla ileride sizin aleyhinize dâvâ açarsa, mahkeme bu belgeleri adlî tıpa gönderiyor ve adlî tıp bu belgelerin imza atıldıktan sonra düzenlendiğini tesbit ediyor ve şirketin hakkınızdaki talepleri iptal oluyor. Buna ilişkin dâvâ örnekleri bulunmaktadır. Şirketlerin size imzalattığı bu senetleri üçüncü kişilere verip, üçüncü kişinin şirketle sanki ilgisi yokmuş gibi tahsil ettirmesi de, uygulamada sıkça karşılaşılan durumdur. Yargıya yapacağınız müracaatlarda toplu şikâyet (diğer çalışanlar da aynı işleme maruz kaldıysa) etmeniz oldukça yararınıza olacaktır.

Torba af kanunuyla 18 yaş altı çocukların
babalarına verilen ceza siliniyor
SORU: İki çocuğum var, 18 yaş altı sağlıktan yararlandılar benim sosyal güvencem yok. Bu gün bir evrak geldi. 16.03.2009 tarihinden bu güne kadar beni aylık 182 TL borçlandırmışlar. Toplam 3542 TL para istiyorlar. Ne yapmam lâzım? (Necati ZAYİM)
CEVAP: Anne ve babasının sosyal güvencesi olmayan 18 yaşından küçük çocuklar sorgusuz sualsiz genel sağlık sigortası (GSS) kapsamında değiller. Bu sebeple, sizin de herhangi bir sosyal güvenceniz olmadığı için, 18 yaşından küçük çocuklarınız GSS kapsamında değil. Bu çocuklarınız için GSS tesciliniz yapılıp, tesbit edilen gelir durumunuza göre aylık GSS primi ödemeniz ve daha sonra sağlık yardımı almanız gerekirdi. Ancak, bu şekilde davranmadığınız için yani, 18 yaşından küçük çocuklarınızın sağlık kuruluşuna başvurduğu tarihten itibaren 1 ay içinde gelir testi yaptırıp SGK’ya GSS giriş bildirgesi vermediğiniz için, SGK tarafından size sağlık gideri ve GSS primi tahakkuk ettirilmiş. Size çıkarılan bu borcu ödemeyin. Çünkü torba af kanunu ile 18 yaşından küçüklerin baba ve annelerine verilen cezalardan vazgeçilecek.

Bekâr çocuğu ölen anaya ölüm aylığı bağlanma şartları
SORU: Bundan birkaç ay önce erkek kardeşim aniden rahatsızlanarak 29 yaşında vefat etti. Erkek kardeşim 18 yaşından beri aralıklarla sigortalı idi ve toplamda 1932 gün sigortası vardı. Ölen kardeşim üzerinden anneme aylık bağlanır mı? (Ali AK)
CEVAP: Annenizin her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu geliri asgarî ücretin net tutarından daha az ise ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması halinde ölen çocuğu üzerinden ölüm aylığı alabilir. Annenizin her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgarî ücretin net tutarından daha az olduğu, SGK’dan alacağınız taahhütnameyi imzalamakla kanıtlanmış olacaktır.

1 Ekim 2008’den sonraki isteğe bağlı günler SSK’ya sayılmaz
SORU: 24.09.1968 doğumluyum. İlk SSK’lı işe girişim; 02.04.1984, işten ayrılışım; 31.07.1986, SSK isteğe bağlıya geçişim; 01.03.2001 tarihidir. 02.08.1999, 31.05.2001, 27.04.2007 tarihli üç doğum yaptım. İsteğe bağlı SSK’lı olarak prim yatırmaya devam ediyorum. Nasıl emekli olurum? Kaç gün borçlanma yapmalıyım? Son 3,5 yıla kadar SSK isteğe bağlı yatırmaya dikkat ediyorum. (Ayşe KARTAL)
CEVAP: Doğumlarınızın en fazla ikisi için borçlanma yapabilirsiniz. Her bir doğum için 720 gün üzerinden iki doğum için toplamda 1440 gün borçlanma yapabilirsiniz. SSK şartlarında emeklilik koşulunuz; 20 yıl sigortalılık süresi, 40 yaşın ikmali ve 5000 prim ödeme gün sayısına sahip olmanızdır. 1 Ekim 2008’den sonra isteğe bağlıya ödediğiniz primler SSK şartlarında kabul edilmez. Bunun için en geç 2011 yılı Ekim ayından önce isteğe bağlı ödemeyi terk edin. Aksi halde, SSK şartlarında değil Bağ-Kur şartlarında daha geç emekli olursunuz. 20 yıl sigortalılık sürenizi ve 40 yaşınızı ikmal etmiş durumdasınız. Eğer doğum borçlanması da yaparak 5000 günü tamamlarsanız SSK şartlarında hemen emekli olabilirsiniz.