SGK tarafından bağlanacak ölüm aylıklarında en önemli bilinmesi gereken mevzuat, ölüm aylığı bağlanma şartlarının, ölen kişinin öldüğü tarihte geçerli olan hükümlere göre belirlenmesidir. Örnek olarak bir kişi, ölüm aylığı bağlanması için aranılan hizmet süresinin 3 yıl olduğu bir zamanda vefat edip, bu kişinin eş, çocuk, ana ve babası gibi hak sahipleri, ölüm aylığının bağlanması için beş yıl olduğu bir zamanda SGK’ya müracaatta bulunduklarında, ölüm aylığı şartının 3 yıl üzerinden aranılması ve ölen kişinin 3 yıl hizmete sahip olduğunda hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması gerekmektedir.
Değerli okurlar, işçilere ölüm aylığı bağlanmasıyla ilgili son zamanlarda karşılaşılan en önemli sorunlardan birisi de, ölüm aylığı bağlanması için gerekli olan 900 günlük sürenin askerlik borçlanmasıyla tamamlanıp tamamlanmayacağı yönündedir.
5510 sayılı yasanın 32’nci maddesinde, işçilere (SSK’lı çalışanlara) ölüm aylığı bağlanması için gerekli şartlar sayılmıştır. Buna göre, her türlü borçlanma süreleri hariç en az beş yıldan beri sigortalı olup toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmiş olması gerekmektedir.
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/5071 E, 2011/5968 K. Sayılı kararında, borçlanma süresinin sadece 5 yıllık sigortalılık süresine katılamayacağı, bunun dışında 900 günlük malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerine katılabileceği şeklinde bir karar vermiştir.
Yargıtay’ın bu kararından hareketle, birçok kişi, 900 günlük sürenin askerlik borçlanmasıyla tamamlanabileceği düşüncesiyle iş mahkemelerine dâvâ açmışlar ve açtıkları dâvâları kaybetmişlerdir. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin üstte yer alan kararı istisnai bir karar niteliğindedir.
Hem SGK hem Yargıtay kararlarına göre, SSK’lı olarak çalışanlardan vefat edenlerin hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması için, ya en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası prim gün sayısı olmalıdır. Ya da en az beş yıldan beri sigortalı olunup 900 prim ödeme gün sayısı olmalıdır. Bahse konu 900 günlük süre, askerlik borçlanması, yurt dışı borçlanması vb. gibi borçlanmalarla tamamlanamaz. Ancak, kişi borçlanma yaparak 1800 günü tamamlayabilir. Bu durumda dahi ölüm aylığını hak etmiş olacaktır.
Not: Her hafta Cuma günleri bu köşede olacağız. Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.