SGK’ya 60 günden daha fazla prim borcu olan esnaf, sanayici, tüccar, şirket ortağı ve çiftçilerin sağlık giderlerinin SGK tarafından ödenmediği, 25.02.2011 tarihli ve 6111 sayılı yasaya kadar geçerliydi. Fakat 6111 sayılı yasanın Şubat 2011’den itibaren yürürlüğe girmesiyle birlikte, SGK’ya prim borcu olan bağımsız çalışanlar, toplam prim borçlarını taksitlendirip ilk taksidi SGK’ya peşin olarak ödediklerinde, yaptıkları sağlık giderleri SGK tarafından ödenmektedir.
Örnek olarak, manav Ahmet Amca yıllardan beri Bağ-Kur (yeni adıyla 4/b sigortalısı) sigortalıdır. Ancak, Ahmet Amca ekonomik durumunun kötülüğü dolayısıyla SGK’ya olan prim borçlarını ödeyememiştir. Ahmet Amca’nın acilen ameliyat olması gerekmekte ve ameliyat masrafları yüklü bir meblâğ tutmaktadır. Böyle bir durumda, Ahmet Amca SGK’ya prim borçlarını taksitlendirmek için başvurup, ilk taksidini peşin ödedikten sonra ikinci takside kadar olan sürede ameliyatını yaptırabilir. Bu ameliyatın giderleri SGK tarafından ödenir. Ayrıca, böyle bir durumda Ahmet Amcanın ikinci, üçüncü ve devam eden taksitlerini ödeme yükümlülüğü yoktur. Bunlar ödenmese de, SGK’nın yaptığı sağlık giderleri Ahmet Amcadan geri alınmaz. Çünkü, Ahmet Amca, borçsuz olduğu veya borcunu ödemeyi taahhüt ettiği bir deverede ameliyat olmuiştur.

SİGORTASIZ ÇALIŞTIRILDIĞINIZI İSPAT İÇİN

SORU: Bir şirkette 6 yıldır çalışırken bir hafta önce işten çıkarıldım. Şirket sahibi 6 yıllık çalışmam karşılığında beni sadece 2 yıl sigortalı göstermiş. Elimde hiçbir belge veya yazılı evrak yok. Bu durumda bana nasıl bir yol izlememi tavsiye edersiniz?     Serhat Sağlam / Adana
CEVAP: Sigortasız çalıştığınıza dair mesai cetveli, imza föyü, parmak izi girişi sistemi kayıtları gibi delilleriniz yoksa, tek yol iş mahkemelerine dâvâ açmaktır. İş mahkemelerinde açtığınız dâvâyı kazabilmeniz için, sizinle aynı dönemlerde işyerinde çalışan iki kişinin size mahkemede şahitlik etmesi gerekmektedir. Uygulamada buna bordro tanıklığı denilmektedir. Yani, sizinle aynı işyerinde çalışan ve ücret aldığı için adına bordro düzenlenen kişiye bordro tanığı denilmektedir. Hiç bir belge olmasa bile, bordro tanıkları sigortanızın yatmadığı işyerinde sigortasız olarak çalıtığınıza şahitlik ederse, hem dâvâcı olduğunuz bütün sürelerde sigortalı sayılırsınız hem de sigortasız çalıştığınız dönemlerin ücret, ikramiye, fazla çalışma gibi özlük haklarına hak kazanırsınız.

ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI BEDELİ
SGK’ya 1 Ekim 2008’den sonra yapılan bütün hizmet borçlanmaları (askerlik, doğum, yurt dışı, asistanlık, tutukluluk gibi) eğer bu borçlanmadan dolayı kişiye aylık bağlanmamışsa, bir kereye mahsus olmak üzere geri alınabilir. Şu sıralar günlük borçlanma bedeli 9 TL civarındadır. Özellikle, yaşlılık aylığı bağlanmayı beklerken ölen kişilerin hak sahipleri ölen kişinin SGK’ya yatırmış olduğu hizmet borçlanma bedellerini SGK’dan geri alabilirler. Örnek olarak, Ayşe teyzenin emekli olması için 3600 güne ve 58 yaşını doldurmaya ihtiyaç vardır. Ayşe teyze prim ödeme gün sayısını doldurmak için, dört yıl doğım borçlanması yapmış ve yaşının dolmasını beklemektedir. Ayşe Teyze, yaşının dolmasını beklerden, vefat etmiştir. İşte, Ayşe Teyzenin geride kalan eş ve çocuk gibi hak sahipleri, ölüm aylığı bağlanmadan önce SGK’dan talep ederlerse, doğum borçlanması için Ayşe Teyzenin SGK’ya yatırdığı paraları geri labileceklerdir.

NOT: Her hafta Perşembe günleri bu köşede olacağız. Sorularınız için e-postalarınızı bekliyoruz. E-posta: [email protected] , [email protected]