Bilindiği üzere, doğum borçlanması yapılarak elde edilen süreler borçlanma yapılan tarihteki sigortalılık statüsü ne ise o kapsamda geçmiş sigortalılık süresi gibi değerlendirilmektedir. Örnek olarak, esnaflığa istinaden 4/b sigortalısı olan bir kişi, doğum borçlanması yaptığında borçlanma ile elde ettiği hizmetler 4/b sigortalılık statüsüne sayılmaktadır. 4/a sigortalısı (SSK) iken yapılan doğum borçlanmaları ise, 4/a kapsamında geçmiş sigortalılık süreleri gibi kabul edilmektedir.
Bu sebepten dolayı, doğum borçlanması yaparak parasını ödeyen ve bu süreleri Bağ-Kur (4/b) hizmet süresi olarak sayılan kişilerin eğer son yedi yıllık SSK hizmet süresi çoğunluğunu sağlayamıyorlarsa bu kişilere SGK tarafından bir kereliğine mahsus olmak üzere af getirildi. 16.06.2011 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’ndeki değişiklikte; “(11) 5510 sayılı kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edilir.” Hükümleri yer almaktadır.
Yapılan bu değişiklikle birlikte doğum borçlanma süreleri Bağ-Kur’a sayıldığından dolayı SSK şartlarında emekli olma hakkını kaybeden vatandaşlar, SGK’dan talep etmeleri halinde borçlanma bedellerini geri alabilirler. Ardından ise, SSK’lı olarak birkaç gün sigortalı olup sigortalı iken yeniden doğum borçlanması yaparlarsa, son yedi yılı SSK’da geçirmiş gibi kabul edilir ve SSK şartlarında emekli olabilirler.
Doğum borçlanması yapıp prim gününüzü arttırabilirsiniz
SORU: 10.01.1966 doğumluyum. 12.09.1988’de işe giriş yaptım. 15.05.1994’ de evlilik dolayısıyla işten ayrıldım. Çocuk borçlanması yaparak emekli olabilir miyim? 1. çocuk: 23.05.1996, 2. çocuk: 03.07.1997, 3. çocuk: 17.02.2004. 1963 iş günüm olduğunu söylediler. Buna göre emekli olabilir miyim? Ayrıca para ödemem gerekiyor mu? (Seher Efe Albayrak)
CEVAP: Yaptığınız doğumların en fazla iki adetini borçlanıp toplamda 4 yıl hizmet olarak kazanabilirsiniz. Emeklilik için size gerekli olan yaşınızı oldurmuş durumdasınız. Doğum borçlanması yapsanız bile toplam prim ödeme gün sayınız 3406 günü buluyor. Ancak, emekli olmanız için 5300 gün prim ödeme gün sayısını yerine getirmiş olmanız gerekiyor. Doğum borçlanması için günlük borçlanma bedeli 8,50 TL’dir.
Bağ-Kur borcu beş yıldan fazla olanlara taksit hakkı verilmedi
SORU: 6111 torba yasasından faydalanarak babamın Bağ-Kur borçlarını yapılandırdım. 5400 iş günü (15 yıldan) dan emeklilik için 16.093,00TL borç çıkarılmış olup ama prim borcunun 5 yıldan fazla olduğu için taksitlendirmiyorlar. Paranın tamamını peşin ödememizi istiyorlar. peşin ödeme gücümüz maalesef yok. Bu konu ile ilgili bilgilendirmeniz dileğiyle.
CEVAP: 6111 sayılı torba yasaya göre, Bağ-Kur borçları beş yıl ve üzeri olan kişilerin prim borçlarına taksitlendirme imkânı verilmedi. Bu durumda olan kişiler borçlarını yasal olarak peşin ödemek durumundadırlar. Ancak babanız emekliliği hak etmişse, banka kredisiyle Bağ-Kur borçlarınızı taksitlendirebilirsiniz.
Türkiye’de çalışmış görünerek emekli olamazsınız
SORU: Fatih Bey, yurtdışındaki çalışma surelerini hesaplayarak ve bedelini ödeyerek Türkiye’de emekli olmak istemiyorum. Türkiye’de öğretmen olarak 5 sene çalışmışlığım var. Yakın zamanda da Türkiye’ye tatile geldiğim sırada 1 aylık SSK çalışmışlığım var. 53 yasındayım. Türkiye’de çalışmış görünerek ya da çalışarak birkaç sene içerisinde emekli olabilir miyim?
CEVAP: Türkiye’de sigortalı olabilmek için fiilen çalışma şarttır. Ama bazı durumlarda bazı işyerlerinde vatandaşlar çalışmadan sigortalı olarak gösterilebilmektedirler. Bu durum yurt içindeki vatandaşlar için sorun olmayabiliyor. Ancak, yurt dışındaki bir vatandaşın kendini Türkiye’de sigortalı göstermesi sahte sigortalılığın ispatı halinde çok vahim neticeler doğurur. Bu sebeple, size yurt dışı borçlanma yaparak emekli olmanızı tavsiye ederiz.
NOT: Her hafta Perşembe günleri bu köşede olacağız. Sorularınız için e-postalarınızı bekliyoruz. E-posta: [email protected] , [email protected]