Değerli okurlar, son zamanların en çok merak edilen ve sorulan konularından birisi de, Genel Sağlık Sigortalılığı (GSS) kapsamında vatandaşlara çıkartılan GSS prim borçları oldu.
Bilindiği üzere, Türk vatandaşlarından her kim sosyal güvencesiz duruma düşerse SGK tarafından sosyal güvencesiz olduğu dönemlerde genel sağlık sigortalısı kabul edilmekte ve borç tahakkuku yapılmaktadır. Vatandaşların bu durumdan haberi olmasa bile, e-devlet şifreleri ile yaptıkları sorgulardan veya bankalardan yaptırdıkları borç sorgularından genel sağlık sigortası borç durumları gözükmektedir. 28.12.2011 tarihli GSS tescil ve prim yönetmeliğine göre vatandaşların genel sağlık sigortası prim borçları SGK tarafından vatandaşlara tebliğ edilmek zorundadır. Ancak, SGK iş yükü yoğunluğu dolayısıyla bu tebligatların tamamını vatandaşlara yapamamaktadır.
Böyle bir durumda, yani, SGK tarafından vatandaşa GSS prim borç tebliği yapılmayıp ta, vatandaş borçlu olduğunu bir şekilde başka yerlerden öğrenirse, hemen bağlı olduğu en yakın SGK’ya gidip borç tebligatını almalıdır. Borç tebligatını aldığı tarihten itibaren 15 gün içinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) vakıflarına başvurursa, SYD vakıfları bu başvuruyu itiraz olarak kabul etmektedir. İtiraz olarak değerlendirilen başvurularda vatandaşın itirazı gerekçesi haklı görülürse, GSS gelir testi borcu ya bir alt düzeye düşürülmekte veya G0 olarak belirlenip, borç sıfırlanmaktadır.
Bu sebeple, genel sağlık sigortası borcu olan kişiler, mutlaka gidip SGK’dan GSS borç tebligatını alsınlar. Daha sonra en geç 15 gün içinde SYD vakıflarına borca itiraz dilekçesi versinler. Bu itirazları yeniden değerlendirilip vatandaşın GSS gelir testi hesabı yanlış veya eksik yapıldığı anlaşılırsa, GSS borcu sıfırlanmakta ve vatandaşlar GSS prim borçlarından kurtulmaktadırlar.
***
55 yaşını dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 5 Nisan 1971 doğumluyum. 1991-1992 tarihleri arasında askerliğimi yaptım. 3 Mart 1997 sigortalı oldum. Askerliğimi yatırırsam, ne zaman emekli olabilirim? Ali ŞAHİN
Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerlik sürenizin 465 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 465 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5750 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2026’da emekli olabilirsiniz.
***
Hayatta kalan emekli eş vefat eden eşinden aylık alabilir
Soru: Annem 2000 yılından, babam 1998 yılından beri, isteğe bağlı olarak dışarıdan ödeyerek, SSK’dan emekliler. Herhangi birinin vefatı durumunda, birinin diğerinin maaşını alması gibi bir durum söz konusu olabilir mi? Dildar CANLI
Cevap: Emekli olan eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eş vefat eden eşinden dolayı dul aylığı alabilir. Hayatta kalan eşin çalışıp çalışmaması veya muhtaç olup olmaması önemli değildir.
Not: Her hafta bu köşede olacağız. Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı: [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.