Bunun anlamı, SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında sosyal güvencesi olmayan kişilerin, SGK’ya zorunlu olarak GSS (Genel Sağlık Sigortası) primi ödemeleri demektir.

Uygulama genel sağlık sigortalılığı şu şekilde işletiliyor: Bir kişi, işten çıktığında veya sosyal güvencesiz kaldığında, SGK bu kişiyi otomatik olarak sosyal güvencesizler kapsamına alıyor. SGK, sosyal güvencesizler kapsamına aldığı bu kişiye aylık G2 düzeyinde (144,18 TL) GSS prim borcu çıkarıyor. Bu kişiye SGK tarafından; “Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına git gelir testi yaptır, ödeyeceğin prim miktarı ona göre belirlensin” anlamında bir tebligat gönderiyor.

Kişi, bu tebligatı aldıktan sonra tebligat tarihinden itibaren 1 ay içinde vakfa giderse, gelir testi sonucu ne çıkmışsa (G1=48,06 TL, G2= 144,18 TL) ödeyeceği prim miktarı ona göre belirleniyor. 1 ay geçtikten sonra vakfa gelir testi yaptırmak için giderse ödeyeceği GSS prim miktarı G3 (288,36 TL) olarak belirlenmektedir.

İşte, tam da sorun burada ortaya çıkmaktadır. Bir kişi, sosyal güvencesiz kaldığı halde ölene kadar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına gelir testi yaptırmak için başvurmazsa, SGK bu kişiyi sosyal güvencesiz kaldığı tarihlerde aylık 289 TL’den borçlandırıp üstüne de yasal faiz uyguluyor. Bu kişi, ölse bile bu borç devam ediyor. Söz konusu borçtan ölen kişinin yasal mirasçıları sorumlu oluyor.

Halbuki eğer bu kişi, ölmeden önce ikametinin olduğu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfna gidip gelir testi yaptırsaydı, belki hiç GSS prim borcu çıkmayacak veya daha düşük bir miktar çıkacaktı.

Bu itibarla, bütün okurlara tavsiyemiz, önce ikametlerinin olduğu SGK’ya gidip GSS prim borçları olup olmadığını öğrensinler. Eğer prim borçları varsa, en kısa sürede ikametlerinin olduğu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına gidip gelir testi yaptırmak için başvursunlar. Gerçek gelir durumları neyse o düzeyden prim ödesinler. Eğer sosyal güvencesiz (işsiz) kaldıkları halde, gelir testi yaptırmadan ölürlerse, SGK bu günkü rakamlara göre bu kişiye aylık G3 düzeyinde (288,36 TL) prim borcu çıkarmakta ve bu borcu gerekirse yasal mirasçılarından yasal faiziyle birlikte tahsil etmektedir.

Son olarak, sosyal güvencesiz (işsiz) kalan kişilerin, ölmeden önce SYD vakıflarına gidip gelir testi yaptırmalarını önemle tavsiye ediyoruz. Kısaca, gelir testi yaptırmadan ölmeyin diyoruz.

***

Emekli olmak için ne kadar prim yatırmalıyım?

Soru: 1983 yılında doğdum. 2002 yılında sigortalı oldum. 1805 prim günüm var. 2006 yılında işten ayrılıp, evlendim. 2010 ve 2014 yıllarında doğum yaptım. Emekliliğim için, yatırmam gereken ne kadar prim borcum var? Ne zaman emekli olabilirim?                                Sena ÖZLÜ

Cevap: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 5195 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 2041’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Birinci doğumunuzu borçlanarak 720 gün, ikinci doğumunuz üstünden geçecek iki yıl içinde sigortalı çalışmazsanız ikinci doğumunuzu da borçlanarak 720 gün olmak üzere, toplam 1440 gün kazanmanız mümkün. Bu takdirde 3755 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayabilirsiniz. Ancak, emekli olacağınız tarihe kadar priminizi tamamlayabileceğinizden bize göre doğumlarınızı borçlanmanıza gerek yok.