Aile Bakanlığı tarafından, engelli ve bakıma muhtaç olan bir kişi evde bakılırsa, bakım hizmeti karşılığı olarak, bakan kişiye aylık net asgarî ücret tutarında aylık bağlanmaktadır.
Bu aylığı almanın iki şartı bulunmaktadır. Birincisi; evde kişi başına düşen gelirin net asgarî ücretin üçte ikisinden fazla olmamasıdır. İkincisi ise, bakıma muhtaç kişinin kendi şahsî ihtiyaçlarını tek başına gideremeyecek derecede ağır engelli olmasıdır. Bu iki şart dışında herhangi bir şart aranmamaktadır. Örnek olarak, engelli kişinin sosyal güvenceli olmaması gerekmediği gibi, engelliye bakacak kişinin de sosyal güvenceli olmaması şeklinde bir şart aranmamaktadır.
***
Bağ-Kur’lunun eşi, gelir testi yaptırıp sağlık yardımı alır
Değerli okurlar, son zamanlarda tarafımıza Bağ-Kur’lunun eşinin sağlık yardımlarından nasıl yararlanacağına dair çok sayıda soru gelmektedir. Bu haftaki köşemizde bu konuyu açıklamaya çalışacağız.
Bilindiği üzere, kendi nam ve hesabına çalışan esnaf, şirket ortağı, tüccar, sanayici ve çiftçiler sosyal güvenlik anlamında Bağ-Kur’lu olarak sayılmaktadırlar. Sosyal güvenlik reform yasası olan 5510 sayılı kanunla birlikte 2008 yılından sonra Bağ-Kur’luların adı 4/b sigortalısı olarak değişmiştir.
Bağ-Kur’luların sigorta primi ödeme yükümlüsü bizzat kendileridir. Bu sebeple, Bağ-Kur’luların SGK tarafından sağlık giderlerinin ödenebilmesi için, iki aydan fazla prim borçlarının bulunmaması gereklidir. İki aydan fazla prim borçları olan Bağ-Kur’luların sağlık giderleri ise SGK tarafından ödenmez.
Ancak, Bağ-Kur’lu bir kişinin kocası veya hanımı, her il ve ilçede kurulu olan ikametlerinin bağlı olduğu sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına gidip genel sağlık sigortası gelir testi yaptırarak, sağlık giderlerinin SGK tarafından ödenmesini sağlayabilirler.
Yani şunu anlatmak istiyoruz; “prim borcu olan Bağ-Kur’lunun sağlık giderini SGK ödemez” kuralı, yalnızca Bağ-Kur’lunun bizzat kendisi için geçerlidir. Bağ-Kur’lunun eşi ve çocukları gelir testi yaptırarak genel sağlık sigortalısı olabilirler. Ancak, Bağ-Kur’lunun kendisi Bağ-Kur’unu kapatmadığı sürece, gelir testi yaptıramaz ve gelir testi yaptırmak suretiyle genel sağlık sigortalısı olamaz.
***
Özel hastaneler yüzde 200 fark ücreti alabilir
Değerli okurlar, okurlarımızdan gelen sorulardan birisi de, özel hastanelerin vatandaşlardan en fazla ne kadar fark ücret alabileceğidir. SGK’nın ilk kurulduğu yıllarda, yani 2008’li yıllarda, özel hastaneler en fazla vatandaştan işlem ücretinin yüzde 30’u kadar fark alabiliyordu. Ancak, şimdi Sağlık Uygulama Tebliği’nde yapılan değişiklik sonucu, özel hastaneler vatandaştan işlem ücretinin yüzde 200’ü kadar fark alma haklarına sahipler. Örnek olarak, yapılan bir sağlık işleminin SGK tarafından resmi ücreti 100 TL ise, özel hastane bu ücreti kendisi 300 TL olarak belirleme yetkisine sahip bulunmaktadır. Özel hastanelere gitmeden önce, sizden alabilecekleri bu ücret farkını göz önünde bulundurarak gidin.
***
SSK’da isteğe bağlı prim ödenme 1 Ekim 2008’de kaldırıldı
Soru: 1967 doğumluyum. 1990’da Bağ-Kurlu oldum. Bu güne kadar 8674 gün prim ödemem var. Emekli olabilmek için 9000 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olduğumu öğrendim. Şu an itibariyle prim yönünde 326 gün eksiğim var. Cezaevinde olmam gözünün de bulundurularak, Bağ-Kur’dan SSK’ya geçiş yaparak, isteğe bağlı olarak SSK’ya 1260 gün prim ödeyerek SSK’dan emekli olabilir miyim? Bağ-Kurdan emekli olmamla SSK’dan emekli olmam emekli maaşımı nasıl etkiler? SSK’ya geçmem halinde maaşımda ne kadarlık bir fark olacağı konunda bilgilendirirseniz memnun olurum? Aydın KALEMLİ
Cevap: Doğru öğrenmişsiniz. 326 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 2019’da 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak, SSK’ya isteğe bağlı prim ödeyemezsiniz. Çünkü 1 Ekim 2008’den sonra SSK’da isteğe bağlı prim ödeme usûlü kaldırıldı. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kur’a sayılıyor. Prim eksiğinizi isteğe bağlı ödeyerek Bağ-Kur’da tamamlayabilirsiniz.
Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen Bağ-Kur başlangıç tarihinden önce askerlik yaptınız. Sorunuzdan askerliğinizi borçlanmadığınız anlaşılıyor. Askerlik sürenizin 326 gününü borçlanarak hem prim eksiğinizi tamamlar hem de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte yani bir yıl erken emekli olabilirsiniz.