Sosyal güvenlik destek primi (SGDP), emekli olan her kişiden kesilmediği için, uygulamada SGDP’nin kimlerden kesileceğiyle ilgili tereddütler yaşanabilmektedir. SGDP’nin kimlerden kesilmesi gerektiğiyle ilgili tereddüt yaşanan durumlardan birisi de, emekli olan milletvekilleriyle ilgilidir. 

Bazı SGK müdürlükleri, milletvekillerinin tıpkı zorunlu genel sağlık sigortalılığından istisna tutuldukları gibi, SGDP bakımından da istisna tutuldukları gerekçesiyle emekli milletvekillerinden SGDP kesmemekte, bir kısım SGK müdürlükleri ise, milletvekili de olsa, bu konuda istisna olmadığı gerekçesiyle emekli iken çalışan milletvekillerinden SGDP kesintisi yapmaktadır. 

Emekli olduktan sonra kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasına (vergi mükellefi veya şirket ortaklığı gibi) devam eden kişilerden SGDP kesilmesiyle ilgili ilk uygulama, 4447 sayılı kanunun 38 inci maddesi ile 1479 sayılı kanuna eklenen “sosyal güvenlik destek primi” başlıklı ek 20’nci maddesi ile yapılmıştır.

Bu maddeye göre, SGK tarafından aylık bağlandığı halde, 1479 sayılı esnaf Bağ-Kur Kanununun 24’üncü maddesinin (I) numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına (vergi mükellefleri) devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların çalıştıkları sürece aylıklarından 01/10/1999 tarihinden itibaren sosyal güvenlik destek primi kesilmeye başlanmıştır. 

Üstteki ifadelerden anlaşılacağı üzere, emekli olduktan sonra, vergi mükellefi olarak kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasına devam edenlerden veya sonradan çalışmaya başlayanlardan, SGDP kesilmesi uygulaması ilk olarak 1 Ekim 1999 tarihinde başlamıştır. 

Emekli olduktan sonra, şirket ortağı olarak kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasına devam edenlerden veya sonradan çalışmaya başlayanlardan, SGDP kesilmesi uygulaması ise ilk olarak 28 Ocak 2004 tarihinde başlamıştır. 

Üstte yer alan kanun maddelerinden anlaşılacağı üzere, emekli olduktan sonra, vergi mükellefi olarak veya şirket ortağı olarak çalışmasına devam eden veya sonradan çalışmaya başlayanlarla ilgili SGDP kesilmesi konusundaki uygulama ve kanun hükümlerinde milletvekillerini hariç tutan veya istisna sayan bir hüküm bulunmamaktadır. 

Bu nedenle, emekli milletvekilleri, emeklilikten sonra kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmayı gerektirecek nitelikte, şirket ortağı veya vergi mükellefi oldukları takdirde, bu kişilerin de emekli aylıklarından, diğer çalışan emekliler gibi sosyal güvenlik destek primi kesilmesi gerekmektedir. 

Ayrıca, SGK tarafından yayınlanan 2013/11 numaralı genelgede de, yasama organı üyeliğinden dolayı emekli aylığı bağlananlardan yasama organı üyeliği devam edenler ile yasama organı üyeliği sona erenlerden, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç diğer bentleri kapsamında çalışanlardan sosyal güvenlik destek primi kesileceği belirtilmiştir. 

Bu itibarla, yasama organı üyeliğinden (milletvekili) dolayı emekli aylığı almakta olan SGK sigortalılarının 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi (tarım Bağ-Kur’lular) hariç diğer bentleri kapsamında çalışmaya başlamaları halinde sosyal güvenlik destek primine tabi tescillerinin yapılması ve emekli aylıklarından SGDP kesintisi yapılması gerekmektedir.

Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.