SORU 1: 2001 yılında şirket ortaklığından dolayı Bağ-Kur’dan emekli oldum. Ancak emeklilikten sonra şirket ortaklığım devam etti ve halen devam etmektedir. Emeklilikten sonra şirket ortaklığım devam ettiği için 6111 sayılı torba yasaya göre sosyal güvenlik destek primi (SGDP) borçlarımı yapılandırmak istedim. Bana 2001 yılından başlayarak SGDP borcu çıkarttılar. Bu yasal mıdır? Ne yapmamız lazım? (Sevim ÖZİNCE)
CEVAP 1: Emekli olan şirket ortaklarından SGDP kesilmesiyle ilgili ilk yasal düzenleme, 08.09.1999 tarihli ve 4447 sayılı kanunla mülga 1479 sayılı yasanın ek 20' nci maddesine getirilmiştir. Ek 20'nci maddeye göre, Bağ-Kur’dan emekli olup ta emeklilikten sonra çalışmasına devam edenlerden, 1999 yılından itibaren aylıklarının yüzde 10’u oranında SGDP kesilmesi gerekir.
SSK’dan veya Emekli Sandığı’nda emekli olup ta Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirecek nitelikte bir şirkete ortak olanlardan SGDP kesilmesine ise ilk olarak, 22.01.2004 tarihli ve 5073 sayılı kanunla başlanılmıştır.
Bu itibarla, Bağ-Kur’dan emekli olup ta emeklilikten sonra şirket ortağı olanlardan 1 Ekim 1999 yılından itibaren SGDP kesilmesi gerekirken, SSK veya Emekli Sandığı’ndan emekli olup ta emeklilikten sonra şirket ortağı olanlardan 22.01.2004 tarihinden itibaren SGDP kesilmesi gerekir. Size yapılan işlem doğrudur.
Kooperatif başkanlığı’ndan ayrılana SGK icra takibi yapamaz
SORU 2: Bulunduğum ilçede bir inşaat kooperatifinin başkanıydım. Ancak ben başkanlıktan 1998 yılında ayrıldım. SGK İl Müdürlüğü tarafından bana kooperatifin prim borçlarından dolayı halen icra ödeme emri gönderiliyor. Bu durumda ne yapmam gerekir?
CEVAP 2: Hangi tür kooperatif olursa olsun kooperatiflerin tüzel kişiliğinden kaynaklanan SGK prim borçlarından kooperatif başkan ve yönetim kurulu üyeleri sorumludur. Kooperatif ortaklarının ise, sosyal güvenlik prim borçlarından dolayı SGK’ya herhangi bir sorumlulukları bulunmamaktadır. Eğer siz kooperatifin başkanlığından ayrılmışsanız buna ilişkin istifanamenizi de ek yaparak SGK’ya bir dilekçe ile başvurun ve borcun def’ini isteyin. Aksi takdirde SGK tarafından size gönderilen icra tebligatlarına yedi gün içinde itiraz etmezseniz borcu kabul etmiş olursunuz ve borç kesinleşir.
Borç ödenmeden emekli talebi geçerli sayılmaz
SORU 3: SGK’ya SSK (4/a) şartlarında üç buçuk yılı doldurduktan sonra emekli olmak için dilekçe verdim. Bağ-Kur’da geçen hizmetlerimle birlikte 4/a emekliliğini hak ediyordum. SGK bana Bağ-Kur (4/b) borçlarını ödemeden emeklilik talebini kabul etmeyiz dediler. Ben de üç dört ay sonra bu borcu ödedim. Benim emeklilik talebim borç ödendikten sonra mı yoksa borçlu iken verdiğim emeklilik dilekçesi dikkate alınarak mı başlatılacaktır?
CEVAP 3: SGK’nın ilgili mevzuatlarına göre, SGK’ya olan prim borçları ödenmeden emeklilik talebinde bulunulamaz. Ancak vatandaşlar tarafından borçlu olmalarına rağmen yine de emeklilik talebinde bulunulmuşsa, aylık başlangıç tarihi borcun ödendiği tarihten itibaren başlatılması gerekmektedir. Bu sebeple sizin de, emeklilik başlangıç tarihiniz sonradan borcu ödeseniz bile dilekçe tarihiniz değil borcu ödediğiniz tarihtir.
NOT: Her hafta Perşembe günleri bu köşede olacağız. Sorularınız için e-postalarınızı bekliyoruz. E-posta: [email protected] , [email protected]