Türkiye’de AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılına kadar 76 üniversite kurulmuştu. 22 yıllık AKP iktidarı dönemindeyse üniversite sayısı 208’e yükselirken her geçen yıl üniversiteye yerleşen öğrenci sayısı da artıyor. Peki yükseköğretimde kısa zamanda yaşanan bu büyüme eğitim kalitesine de yansıyor mu?

VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan akademisyenler bu büyümenin, nitelikli öğretim elemanı ve bütçe yetersizliği sorununu beraberinde getirdiğini söylüyor. Araştırmalar da Türk üniversitelerinin akademik performanslarının dünya sıralamalarının altında kaldığını gösteriyor.

Yükseköğretimde öğrenci sayısı yüzde 3,18 arttı

Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) kamuoyuyla paylaştığı verilere göre, 2023-2024 öğretim yılında Türkiye’de açık öğretim hariç üniversitelerdeki öğrenci sayısı bir önceki yıla göre yüzde 3,18 artarak 4 milyon 245 bin 360’a çıktı. Bu öğrencilerin, 2 milyon 822 bin 626’sı ön lisans, 3 milyon 740 bin 171’i lisans, 409 bin 559’u yüksek lisans ve 108 bin 933’ü doktora programlarında öğrenim görüyor. Yükseköğretim kurumlarındaki öğrencilerin yaklaşık yüzde 81’i devlet üniversitelerinde, yaklaşık yüzde 19’u ise vakıf üniversitelerinde okuyor.Yeni kayıt yaptıran öğrenci sayısıysa 1 milyon 949 bin 627 kişi oldu. Açık öğretim hariç örgün öğretime kayıt yaptıran öğrenci sayısı bir önceki yıla göre yüzde 2 arttı. Üniversitelerdeki öğrenci sayısı artmasına karşın öğretim elemanı sayısında geçen yıla göre düşüş var. YÖK verilerine göre, 2023-2024 öğretim yılında öğretim elemanı sayısı, 184 bin 566’dan 184 bin 21’e indi. Öğretim elemanlarının 36 bin 740’ı profesör, 23 bin 933’ü doçent, 44 bin 741’i doktor öğretim üyesi, 36 bin 341’i öğretim görevlisi ve 42 bin 766’sı araştırma görevlisi olarak görev yapıyor. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bünyesinde faaliyet gösteren ve dünyadaki üniversiteleri akademik performanslarına göre sıralayan University Ranking by Academic Performance (URAP) Araştırma Laboratuvarı Yöneticisi Prof. Dr. Ural Akbulut, öğrenci başına düşen öğretim elemanı sayısının giderek azalmasının başarısızlık getirdiği görüşünde. Akbulut, “Sıralamalarda sürekli olarak düşüyoruz. 15 yıl önce daha fazla sayıda üniversitemiz ilk 500’e girerken şu anda bu sayılar düştü, giderek de düşüyor” dedi.

“Bu kadar çok üniversite açmak doğru değil”

ODTÜ’de geçmişte rektörlük görevinde de bulunan Akbulut, “Türkiye’de gelişmiş üniversitelerin sayısı 208 üniversite içinde ancak yüzde 10 civarındadır, bunlar dünya standardında eğitim veriyor. Araştırma açısındansa ancak yüzde 5’i dünya standardında diyebiliriz. Diğer üniversitelerin çoğunda ise dünya standardında eğitim yok. Kaliteli ve yeterli sayıda öğretim üyesi olmadan bu kadar çok üniversite açmak doğru değil.” diye konuştu.